مدل سازی پویای مصرف آب شهری و مدیریت عرضه و تقاضا در استان کرمان

استان کرمان در دسته مناطق خشک قرار دارد و حجم سفره های آب زیرزمینی آن در سال های گذشته، روند نزولی داشته و ادامه این وضعیت، پیامدهای ناگواری به دنبال خواهد داشت. هدف از پژوهش حاضر، مدل سازی مصرف آب شهری در استان کرمان با روش پویایی سیستم در نرم افزار Vensim PLE+ و بررسی تاثیر مدیریت عرضه و تقاضا در حفظ منابع آبی است. برای مدل سازی با روش پویایی سیستم، ابتدا متغیرهای مدل، نوع آن ها و روابط بین آن ها مشخص شد و رابطه ریاضی هر یک بهدست آمد. نتایج مدل سازی نشان داد اختلاف عرضه و تقاضای آب شهری، در سال های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰، حداکثر ۶۱ میلیون مترمکعب بوده است. در ادامه، سیاست های مدیریت مصرف آب بررسی و شبیه سازی شد. سیاست ها شامل «تغذیه مصنوعی آبخوان ها»، «جداسازی آب شرب از آب غیرشرب»، «مدیریت تلفات شبکه آب رسانی»، «کنترل قیمت یارانه ای آب» و «کنترل الگوی مصارف خانگی» بود. نتایج شبیه سازی نشان داد «تغذیه مصنوعی آبخوان ها به عنوان موثرترین راهکار، می تواند وضعیت منابع آبی استان را به بیش از ۱۰۰ میلیون مترمکعب در سال برساند. همچنین در این پژوهش نشان داده شد با مدل سازی یک سیستم پیچیده مانند مصرف آب شهری؛ درک مدل، شناسایی متغیرهای بحرانی و آزمایش راهکارها ساده تر می شود و پویایی سیستم به عنوان یک ابزار مدیریتی مفید برای تصمیم گیران عمل می کند.

کلیدواژه ها:

استان کرمان ، بحران آب ، پویایی سیستم ، مصرف آب شهری ، نرم‎افزار Vensim