بررسی اثرات سیاست های مالیاتی و یارانه ای در راستای حفظ و پایداری منابع آب دشت کبودرآهنگ

زمینه و هدف: تغییرات آب و هوایی و محدودیت منابع آب­های سطحی در دهه­های گذشته، سبب بهره­برداری بیش ازحد از منابع آب زیرزمینی شده است به طوری که سفره­های آب زیرزمینی در اغلب دشت­های کشور وضعیت مطلوبی ندارند. دشت کبودرآهنگ یکی از دشت­های ممنوعه بحرانی کشور می­باشد که با بحران آب مواجه است. این وضعیت مستلزم بکارگیری مدیریت صحیح سیاست­های منابع آب زیرزمینی است. هدف این مطالعه تعیین اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست­محیطی اعمال سیاست­های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف شده یا صرفه­جویی شده به عنوان روش جایگزین قیمت­گذاری می­باشد.روش بررسی:  مطالعه حاضر با استفاده از روش برنامه ریزی ریاضی اثباتی و حداکثر آنتروپی مورد بررسی قرار گرفت. سیاست­های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف شده یا صرفه­جویی شده در سه سناریوی ۳۲۹، ۶۵۸ و ۹۸۷ ریال اعمال شده است. داده­ها و اطلاعات موردنیاز با مراجعه به سازمان­های ذیربط و با استفاده از تکمیل ۱۴۱ پرسشنامه به روش نمونه­گیری خوشه­ای چندمرحله ای توسط کشاورزان دشت کبودرآهنگ در سال زراعی ۹۶-۱۳۹۵ تکمیل و جمع آوری گردید.یافته­ها: نتایج نشان داد با اعمال سیاست­های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف شده یا صرفه­جویی شده، سطح زیر کشت منطقه تغییر نخواهد کرد، بلکه الگوی کشت به سمت محصولاتی مانند جو، خیار و هندوانه سوق داده می­شود. همچنین نتایج تحقیق نشان داد اعمال این سیاست­ها علی رغم کاهش مصرف آب،  سبب افزایش بازده ناخالص کشاورزان می­شود.بحث و نتیجه­گیری:  اعمال سیاست­های مالیاتی و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف شده یا صرفه­جویی شده می­تواند باعث ایجاد انگیزه در کشاورزان برای کاهش مصرف آب شود و جایگزین مناسبی برای سیاست قیمت­گذاری آب کشاورزی باشد.

کلیدواژه ها:

شاخص اجتماعی ، برنامه ریزی ریاضی اثباتی ، حداکثر آنتروپی ، الگوی کشت