تجزیه پایداری عملکرد ژنوتیپ های جو در مناطق سرد

اهداف: این مطالعه به منظور ارزیابی واکنش ژنوتیپ های مختلف جو و درک بهتر اثر متقابل ژنوتیپ× محیط در مناطق مختلف اقلیم سرد کشور و انتخاب ژنوتیپ های پایدار انجام شد.مواد و روش ها: تعداد ۴ ژنوتیپ جو شامل ارقام جلگه، مهتاب، بهمن، لاین CB-۹۶-۱۰، به همراه چهار ژنوتیپ وارداتی در ۵ ایستگاه کرج، زنجان، جلگه رخ، اردبیل و میاندوآب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو سال متوالی کشت و ارزیابی شد. پس از به دست آوردن عملکرد ارقام در هر محیط، تجزیه واریانس مرکب انجام شد. با توجه به معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، برای تعیین سازگاری و پایداری ارقام از روش های مختلف تجزیه پایداری (پارامتریک و ناپارامتری) و روش AMMI استفاده شد. یافته ها: در روش ابرهارت و راسل ژنوتیپ های G۱، G۴ و G۶، در روش های پارامتری ژنوتیپ های G۱، G۴، G۶ و تا حدودی G۷ و در روش های ناپارامتری ژنوتیپ های G۱، G۴ و G۶ به عنوان ژنوتیپ های پایدار شناسایی شدند. با توجه به مقایسه میانگین عملکرد، معیارهای پایداری و خصوصیات زراعی و سازگاری عمومی با استفاده از تجزیه AMMI، ژنوتیپ های G۶، G۱ و G۷ به ترتیب به عنوان مناسب ترین و سازگارترین ژنوتیپ ها شناخته شدند و می توانند به عنوان ارقام جو سازگار در کلیه مناطق سرد کشور مورد توجه قرار گیرند. ژنوتیپ های G۲ و G۳ نیز ارقامی با سازگاری خصوصی محسوب می شوند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج می توان ژنوتیپ های G۶ و G۱ را به عنوان سازگارترین ژنوتیپ ها در کلیه مناطق سرد کشور و ژنوتیپ های G۲ و G۳ را نیز به عنوان ژنوتیپ های با سازگاری خصوصی بالا در مناطق پر پتانسیل محسوب کرد.

کلیدواژه ها:

اثر متقابل ، اقلیم سرد ، تجزیه AMMI ، روش های پارامتری ، ناپارامتری