خلاصه: سابقه و هدف اسپرس از گیاهان مهم علوفه ای است که دارای ارزش تغذیه دام و سازگاری با شرایط کشت دیم و آبی است. تغذیه دام ها از علوفه آلوده سفیدک اسپرس موجب بیماری دام ها می گردد. سفیدک پودری اسپرس ناشی از قارچ Leveillula taurica می باشد که نسوج برگ را در زیر لکه ها و پوشش قارچ به حالت نکروز در می آورد. آلودگی گیاه به این بیماری بخصوص در حالت شدید آن باعث کندی رشد گیاه و کوچک ماندن گل آذین و باعث کاهش محصول می شود. مرحله اصلی خسارت آن در چین های دوم و سوم می باشد. هدف این پروژه به منظور ارزیابی
عملکرد علوفه و تحمل پذیری به سفیدک دو جمعیت ۱۵۳۵۳ و ۳۰۰۱ در مقایسه با واریته های بومی در ده مکان آزمایش در سطح کشور بود. مواد و روش ها پروژه تحقیقی ترویجی به مدت ۳ سال (۱۳۹۹-۱۳۹۷) در مزارع کشاورزان در استان زنجان، تبریز، اصفهان، البرز و لرستان به اجرا در آمد. بذر جمعیت های متحمل به بیماری سفیدک اسپرس ۳۰۰۱ و ۱۵۳۵۳ و جمعیت بومی (حساس به سفیدک) در ۱۰ مکان آزمایشی در استان اصفهان (فریدن)، استان آذربایجان شرقی (مزارع سراب، بستان آباد، ورزقان و هریس)، استان زنجان (مزارع روستای سارمساقلو و روستای نیک پی)، استان لرستان (مرکز خدمات ده پیر خرم آباد) و استان البرز (ایستگاه تحقیقات البرز کرج و روستای سوهان- طالقان) به صورت آبی کشت شدند. داده های مربوط به عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه و
شاخص شدت بیماری در سال دوم و سوم جمع آوری شدند. ارزیابی عملکرد علوفه، ارتفاع گیاه در سه چین در دو سال انجام شد. از آنجایی مرحله خسارت سفیدک سطحی در چین سوم بوده لذا ارزیابی
شاخص شدت بیماری برای چین سوم برای دو سال انجام گرفت. نتایج میانگین
شاخص شدت بیماری دو جمعیت ۳۰۰۱ و ۱۵۳۵۳ در ۱۰ مکان مورد مطالعه در طول دو سال، به ترتیب ۷۴/۴، ۴۵/۴ درصد بود و متحمل بودن این جمعیت ها به سفیدک سطحی محرز گردید. این در حالی بود که میانگین
شاخص شدت بیماری جمعیت های شاهد بومی، ۱۸/۴۸ درصد بود و در گروه خیلی حساس به سفیدک دسته بندی شدند نتایج نشان داد که میانگین کل
عملکرد علوفه خشک دو جمعیت ۳۰۰۱ و ۱۵۳۵۳ به میزان ۷/۷، ۴/۷ تن در هکتار نسبت به جمعیت بومی (به میزان ۴/۶ تن در هکتار)، به ترتیب دارای افزایش عملکرد به میزان ۱۵ و ۱۰ درصد بودند. نتیجه گیری جمعیت های ۳۰۰۱ و ۱۵۳۵۳ به دلیل متحمل بودن به سفیدک سطحی و برتری و پایداری
عملکرد علوفه خشک به میزان ۱ تن بیشتر از شاهد (جمعیت بومی) در همه مراحل توسط کارشناسان موسسه تحقیقات ثبت، کنترل و گواهی بذر کرج مورد بازدید قرار گرفتند و در جلسه کمیته معرفی رقم به عنوان دو رقم جدید به نام بردبار۱ و بردبار۲ جهت کشت آبی و دیم معرفی شدند.