نقش آتش در شکل گیری کالبد معماری ابنیه مذهبی دین زرتشت

در طول تاریخ ،بشر همواره به دنبال خلق فضایی بوده که در آن به عالم ماورایی متصل شود و این مقوله در ادیان مختلف در بناهای متفاوت جلوه پیدا کرد، در اسلام نمود آن در مساجد بود، در مسیحیت کلیساها برپاشدند، بودایی ها استوپاها را بنا نهاندند، محل عبادت یهودیان کنیسه ها شد و در دین زرتشت آتشکده ها شکل گرفتند. آتش به عنوان یکی از چهار عنصر سازنده ی بنیاد هستی در کنار خاک، آب و باد از جایگاه ویژه ای در بین اقوام مختلف برخوردار می باشد. ابن سینا در کتاب قانون می گوید اعضای بدن انسان از دو عنصر خاک و آب به وجود آمده اند و دو عنصر آتش و هوا سازنده ی روح انسان می باشند. در دین زرتشت آتش به عنوان جلوه ای از خورشید است که بازتاب مفهوم غلبه ی سفیدی بر سیاهی ، خیر بر شر، روشنایی بر تاریکی می باش د. آتش تنها عنصری است که آلودگی را به خود نمی گیرد و در طول حیات بشر در ا ساطیر اقوام مختلف تقدس خاصی دا شته ا ست . آتش بن مایه ی فرهنگ ایرانیان با ستان در زندگی دنیا و آخرت بوده ا ست از جمله در افسانه های کهن ایران آتش به عنوان سمبل راستی و پاکی و ابزار سنجش حق از باطل بوده است . در این پژوهش سعی بر آن است تا با رویکردی کیفی و با مطالعات کتابخانه ای و روش توصیفی _تحلیلی به بررسی چگونگی نقش آتش وجایگاه آن درشکل گیری کالبد معماری بنای آتشکده پرداخت . برآیند پژوهش حاضر نشان داد که دیدگاه اساطیری نسبت به آتش به عنوان میانجی انسان زمینی و ایزد آسمانی سبب ، قرار گرفتن آن در مجمری در نقطه مرکزی آتشکده و در زیر بلندترین قسمت سقف شد به گونه ای که سایر عنا صرفضایی چهارطاقی به صورت متقارن برای تاکید بر نقش محوری آتش و یکپارچگی در شکل گیری فضا، حول آن شکل گرفتند.

کلیدواژه ها:

آتش ، آتشکده ، معماری ، دین زرتشت