تبیین الگوی مدیریت محله ای با استفاده از نظریه حکمروایی خوب شهری (مطالعه موردی: کلانشهر تبریز)

بیان مساله: امروزه با گسترش شهرنشینی، چالش ها و مسائل متعددی ظهور پیدا کرده است. به طوری که، دیگر برنامه ریزی متمرکز و از بالا به پایین در عرصه مدیریت شهری دیگر کارایی لازم را ندارد. در این راستا، از مهم ترین رویکردهای توسعه شهری جهت ایجاد شهری زیست پذیر و همه شمول، توجه به واحد پایه و اساسی برنامه ر یزی شهری، یعنی مفهوم محله و مدیریت محله ای، مورد توجه قرار گرفته است. محله دارای ابعاد سه گانه برنامه ریزی کالبدی، آرایش اجتماعی و شیوه حکمروایی است. در این بین، با توجه به بعد سوم، بررسی و نیازهای زمینه ای و بسترساز جهت تبیین الگوی محله- محور از اهمیت اساسی برخوردار است. هدف: تبیین الگوی مدیریت محله ای در حکمروایی شهری با اتخاذ رویکرد تبیینی- اکتشافی در کلانشهر تبریز. روش: روش تحقیق این پژوهش مبتنی بر حداقل مربعات جزئی می باشد. این روش، به عنوان نسل دوم روش های مدل یابی معادلات ساختاری، یک روش ناپارامتریک است که برای اعتبارسنجی یک مدل با بررسی همزمان نقش متغیرهای و آشکار استفاده می شود. بدین منظور، از نرم افزارSmartPLS ۴ و ابزار پرسشنامه استفاده شده است. همچنین، آزمون پایایی و ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی، روایی و میانگین واریانس استخراج شده در هر مولفه نیز مورد بررسی قرار گرفته است که مقادیر آن نشان از آزمون پایایی و روایی مطلوب می باشد. نمونه آماری این پژوهش نیز بر اساس تعداد جمعیت کلانشهر تبریز در آخرین سرشماری سال ۱۳۹۵ یعنی ۱۶۳۰۹۶ نفر و فرمول کوکران، ۳۸۴ نفر محاسبه گردید. یافته ها: یافته های پژوهش نشانگر این امر است که در بین عوامل از نظر شاخص اندازه اثر، ساختار جامعه شبکه ای با مقدار شاخص ۲۵۴/۵ در رتبه اول و حکمروایی شهری، سیاست گذاری های جامعه شبکه ای، سرمایه اجتماعی و ظرفیت حکمروایی به ترتیب با مقادیر ۸۷۳/۲، ۶۳۰/۲، ۵۵۵/۲ و ۶۹۵/۱ در رتبه های بعدی قرار دارد و از نظر شاخص ضریب مسیر، حکمروایی شهری با ضریب مسیر ۲۸۸/۰ در رتبه اول و ساختار جامعه شبکه ای، سیاست گذاری های جامعه شبکه ای، سرمایه اجتماعی و ظرفیت حکمروایی به ترتیب با مقادیر ۲۶۸/۰، ۲۲۸/۰، ۲۰۴/۰ و ۱۸۱/۰ در رتبه های بعدی قرار دارد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق بیانگر این امر است که در تبیین عوامل موثر در راستای تحقق الگوی مدیریت محله ای، توجه به ساختار جامعه شبکه ای و توجه به سه ویژگی آن یعنی تمرکززدایی، مجازی سازی و هوشمندسازی و آزادی انجام فعالیت ها نقش اساسی دارد.

کلیدواژه ها:

مدیریت محله ای ، جامعه شبکه ای ، حکمروایی شهری ، سرمایه اجتماعی