مدل سازی ریسک خروج از خط قطارهای حامل مواد خطرناک با جانمایی مؤثر واگنها در طول قطار در خطوط ریلی ایران (مطالعه موردی: کریدورهای اندیمشک- بندر امام خمینی و اهواز- خرمشهر)

خروج از خط قطارها به عنوان یکی از حوادث محتمل ریلی و با ریسک بالا به شمار می رود؛ به ویژه در زمان حمل مواد خطرناک، این حادثه ریسک بالاتری را به دلیل پتانسیل بالای ایجاد خسارات مالی و جانی برای انسانها دارد. در این راستا روشی برای کاهش ریسک حادثه خروج از خط در زمان حمل این مواد، جانمایی واگنها در طول قطار حامل این مواد است. در این پژوهش جانمایی واگنهای حامل مواد خطرناک در ترکیب با قطارهای حمل بار به منظور کاهش پتانسیل مشارکت در خروج از خط در خطوط ریلی ایران با توجه به آمار سالهای 75 تا 84 از اداره حفاظت و ایمنی سیر و حرکت و اداره کل خط و سازههای فنی انجام گرفت. رابطه بین جانمایی واگن در قطار حامل مواد خطرناک و حادثه خروج از خط برای دو کریدور ریلی اندیمشک- بندر امام خمینی و اهواز- خرمشهر با ویژگیهای متفاوت بررسی گردید. سپس مدلی برای تخمین ریسک خروج از خط قطار برحسب محل قرارگیری واگن حامل این مواد، بر اساس محل خروج از خط و تعداد واگنهای خارج شده از خط، ارائه گردید. هدف از این مدل، تعیین محل قرارگیری واگنهای حامل مواد خطرناک در محلهایی از طول قطار به منظور کاهش ریسک رخداد عواقب احتمالی ناشی از حادثه خروج از خط است. ارزیابی با استفاده از ویژگیهای مسیرهای عبوری و ویژگیهای وسیله نقلیه ریلی و جانمایی بلاکهای مختلف انجام گرفت و با ارائه این مدل و ارزیابی توسط آن، درصد کاهش ریسک با استراتژی ترکیب بلاکهای مختلف حاصل گردید.

کلیدواژه ها:

مواد خطرناک ، حادثه خروج از خط ، مدلسازی ریسک ، جانمایی واگنها ، استراتژی ترکیب بلاک