بررسی تحلیل فضایی تصادفات درون شهری و عوامل مؤثر انسانی در آن با استفاده از مدل ویکور و GIS (مورد مطالعه: شهر زنجان)

امروزه مسئله ایمنی ترافیک یکی از اصول اولیه مهندسی ترافیک و برنامه ریزی حمل و نقل است. وقوع تصادفات در شبکه داخل شهری یکی از عوامل مؤثر بر عملکرد سیستم حمل و نقل است. تصادفات ترافیکی از عوامل مهم مرگ و میر و صدمات شدید جانی و مالی بوده و پیامدهای سنگین اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی آن جوامع بشری را به شدت مورد تهدید قرار داده است. اولین گام در جهت بهبود ایمنی ترافیک راه شناسایی نقاط حادثه خیز و علل آن میباشد. هدف این نوشتار بررسی عوامل موثر انسانی در تصادفات درون شهری و بروز سوانح جادهای با استفاده از مدل Vikor و همچنین تحلیل فضایی و پراکندگی تصادفات در شهر زنجان که طی چند سال اخیر بسیار اهمیت یافته است میباشد. روش پژوهش با توجه به موضوع و پرسشهای تحقیق، توصیفی- تحلیلی و پیمایشی و روش گردآوری اطلاعات اسنادی و میدانی است. یافتههای پژوهش نشان میدهد که مهمترین عوامل انسانی مؤثر در تصادفات درون شهری سبقتهای غیرمجاز، نبستن کمربند ایمنی، خستگی مفرط، مسایل روحی و روانی، نبود تمرکز ذهنی و مصرف مشروبات الکلی، نقض دید، تجربه ناکافی و تشخیص نادرست فاصله و سرعت میباشد. همچنین نتایج پژوهش نشان میدهد که در بررسی و تحلیل عوامل مؤثر انسانی در بروز سوانح درون شهری زنجان با استفاده از مدل ویکور، بیشترین نقاط حادثه خیز در این شهر در سال 1390 در منطقه 3 در تقاطع تربیت، با مقدار ویکور 0,4269 و کمترین نقاط حادثه خیز نیز در منطقه 4 با مقدار ویکور 0,8146 قرار دارد. همچنین منطقه ی 1 و 2 نیز به ترتیب در رتبه ی 2 و 3 قرار دارند. یافته ها بر اساس GIS نیز نشان میدهد که بیشتر تصادفات عمدتاً در بخش مرکزی شهر و در مناطقی که بیشتر در طول روز مملو از جمعیت و تردد وسایل نقلیه میباشد، رخ داده است.

کلیدواژه ها:

عوامل انسانی ، نقاط حادثه خیز ، تصادف ، مدل ویکور