طراحی سیستم ارزیابی سیاستهای توسعه شهری حمل و نقل محور با اتکا بر مدلهاییکپارچه شهری (بررسی موردی: مترو تهران)

کارایی حمل و نقل عمومی، بستگی زیادی به تراکم جمعیت، تراکم اشتغال و قابلیت دسترسی دارد؛ از این رو نحوه مدلسازی و چگونگی اثرگذاری این عوامل بر پیش بینی تقاضای مسافر خطوط مترو، جهت اثبات کارایی سیاست جایگزین توسعه شهری با محوریت حمل و نقل عمومی انبوه (TOD) اهمیت ویژه ای دارد. این کنکاش پس از بررسی روشهای کنونی برآورد اثرات طرح های کاربری زمین و حمل و نقل در دنیا، به بررسی مدل موجود کلان برآورد تقاضای سفر شهر تهران، به لحاظ کارایی آن در تخمین اثرات سیاست TOD در قالب مجتمع های ایستگاهی مترو می پردازد. در بررسی مدل موجود پس از تعیین جایگاه کلی به لحاظ قابلیت مدلسازی کاربری زمین حمل و نقل، نقاط ضعف آن در برآورد صحیح حضور سیستم جدید مترو ارائه می گردد. پس از تحلیل و بررسی، توجه به اثرات کاربری زمین و حمل و نقل بر یکدیگر خصوصاً در کلان شهر ها از جمله تهران و به طور ویژه توجه به سیاست TOD به عنوان یکی از راه حلهای اصلی در کاهش عواقب منفی طرحهای توسعه شهری و حمل و نقل پیشنهاد می شود. همچنین مدلسازی صحیح اثرات این سیاست با اعمال ناهمفزودگی بیشتر، برقراری ارتباط با GIS و غیره جهت دستیابی به مدل ایده آل یکپارچه کاربری زمین حمل و نقل با بهبود مدلهای موجود و ساخت مدلهای جدید پیشنهاد می شود. بر این اساس پس از تحلیل و بررسی نحوه برآورد تقاضای مسافر مترو توسط مدل موجود پیشنهاداتی جهت اصلاح روش پیش بینی تغییر کارایی مترو به این شرح ارائه می گردد. اولاً، دخالت اثرات تغییر قابلیت دسترسی بر تولید و جذب سفر با ساخت تابع جدید دسترسی، ثانیاً، ساخت مدل توزیع سفر جاذبه دوقیدی با بکارگیری مطلوبیت متوط وسیله سفر، ثالثاً، اصلاح مدل اتخاب وسیله با ورود دو متغیر هزینه سفر و سطح درآمد مسافرین در توابع مطلوبیت وسیله.

کلیدواژه ها:

توسعه شهری با محوریت حمل و نقل عمومی انبوه (TOD) ، کارایی حمل و نقل عمومی ، تراکم معیت و اشتغال ، قابلیت دسترسی ، توزیع سفر ، مطلوبیت وسیله ، مدل یکپارچه کاربری زمین حمل و نقل