پیشبینی سریع میزان آمیلوز بر اساس روش رنگ سنجی در ارقام مختلف برنج(Oryza sativa L.)

مهمترین عامل در کیفیت پخت برنج، خواص مربوط به نشاسته آن است. نشاسته ترکیبی از دو پلیمر آمیلوز و آمیلوپکتین است که کیفیت پخت بستگی به نسبت این دو در دانه دارد. به منظور تسریع در برآورد میزان آمیلوز بر اساس روش رنگدار کردن در ژنوتیپهای برنج، تعداد دو رقم برنج محلی، هفت رقم برنج اصلاح شده و دو رقم خارجی در سال ۱۳۹۹ در موسسه تحقیقات برنج کشور مورد مطالعه قرار گرفتند. بر این اساس، تعداد ۱۰دانه کاملا رسیده به طور تصادفی از بالای خوشه انتخاب و بعد از تبدیل به برنج قهوه ای، در محلول الکل اتانول ۹۶ درصد به منظور چربیزدایی و جهت رنگ دار شدن در محلول ید ۰/۲ درصد قرار گرفته که ژنوتیپها بر اساس شدت رنگ در دو گروه صورت گرفتند. گروه اول شامل چهار رقم هاشمی، علیکاظمی، گیلانه و IR۶۴ با میزان آمیلوز متوسط و گروه دوم شامل ژنوتیپهای خزر، فجر، IR۳۶ ، دشت، سپیدرود، نعمت و بجار با محتوای آمیلوز بالا بودند. در این طبقهبندی ژنوتیپ هایی که میزان آمیلوز بالاتر از ۲۳ درصد داشتند، شدت تیرگی در دانه ها بیشتر از ۳۰ درصد افزایش یافته و در گروه با میزان آمیلوز بالا و ژنوتیپهایی با شدت تیرگی کمتر از ۳۰ درصد در گروه آمیلوز متوسط قرار گرفتند. روش رنگدار نمودن دانه ها ضمن استفاده در نسلهای در حال تفکیک جهت شناسایی لاینهای با میزان آمیلوز متوسط و مطابق با سلیقه و ترجیح کشاورز ایرانی، از لحاظ صرفه جویی در زمان و هزینه، مقرون به صرفه تر بوده ونسبت به روش متداول جولیانو، طبقه بندی صحیح تری از ارقام ایرانی با میزان آمیلوز متوسط را ارائه میدهد.

کلیدواژه ها:

آزمون مزرعه ای ، رنگدار شدن ، کیفیت پخت و خوراک ، آمیلوز دانه ، برنج