نقش پارک های شهری در ارتقاء سلامت روان در تبریز (نمونه موردی : پارک ائل گلی تبریز)

علی رغم پیشرفت های علمی زیاد بشر در عصر حاضر، هنوز عوامل زیادی هستند که به عنوان تهدید برای سلامت روانی محسوب می شود. فضاهای شهری که ساخته دست انسان است همانند پارک ها می تواند یکی از آن تهدید ها باشد و متاسفانه تحقیقات کمی بروی ارتقای سلامت روانی افراد در فضاهای شهری انجام گردیده است و کمتر مورد عنایت محققان قرار گرفته است . پارک به عنوان محل تفریح و ارتباطات و همچنین محلی برای ایجاد تعاملات اجتماعی نقش بسزایی بر سلامت افراد دارد. با توجه به رشد و گسترش شهر و همچنین رشد جمعیت ، در جامعه امروزی کمبود فضای سبز در سطح شهر باعث معضلات فردی و زیست محیطی و مشکلات روحی روانی در کلان شهر ها گردیده است که می توان نقش پارک ها را در ایجاد و ارتقای سلامت روان افراد بیشتر احساس کرد. باغ ایرانی تنها یک پدیده هنری در حیطه معماری نیست بلکه یک پدیده فرهنگی و چند بعدی است که متعلق به جامعه و فرهنگ ایرانی است . قطعا وجود پارک هایی مانند ائل گلی در تبریز می تواند علاوه بر مسائل زیباشناسی در ارتقای سلامت افراد جامعه موثر باشد تا افراد در آن فضا اوقات فراغت خود را سپری نمایند . لذا هدف از این پژوهش ، تحلیل و بررسی ارتباط کیفیت های فضای شهری و سلامت روان با تاکید بر متداول ترین اختلالات روانی ، یعنی افسردگی می باشد تا با بهره گیری از فضاهایی شهری همچون پارک ها بتوان آن را به حداقل رساند. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی و مبتنی بر مطالعات کتابخانه ای به نقش پارک های شهری در ارتقاء سلامت روان در تبریز ( پارک ائل گلی تبریز) می پردازد. تا بتوان نقش این فضای شهری را در سلامت افراد با توجه به معضلات فعلی و پیش رو کنترل نمود. نتایج حاکی از این امر است که کیفیت محیط مصنوع شهر به عنوان یک عامل در سطح میانی با سایر عوامل در سطوح خردوکلان دارای اثر همافزایی بر سلامت روان شهروندان است و نفوذپذیری ، ایمنی ، امنیت ، غنای حسی ، آسایش اقلیمی ، زیبایی و اجتماع پذیری مهمترین کیفیت ها هستند. این کیفیت ها، به شکل مستقیم و غیرمستقیم ، بر افسردگی و سلامت روان افراد تاثیر می گذارند که در ارتباط غیرمستقیم ، فعالیت بدنی ، تعاملات اجتماعی ، تابآوری در برابر استرسوخلق و خو، عوامل میانجی هستند که تاثیر برخی از کیفیت های محیط مصنوع را ممکن و پایدارتر می سازند. بنابراین ، این شواهد از لزوم ارتقاء کیفیت محیط شهرها برای پیشگیری و درمان افسردگی ساکنان شهرها حمایت می کنند و نقش طراحی شهری را به عنوان یک روش خلاقانه و موثر برای ارتقاء سلامت روان عموم افراد در معرض محیط تبیین می کنند.

کلیدواژه ها:

پارک های شهری ، سلامت روان ، پارک ائل گلی .