نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدات پزشکی از راه دور در بیوتروریسم

مقدمه: انتشار عوامل بیولوژیکی یا سمی با هدف آسیبرساندن به انسانها، حیوانات و گیاهان، بیوتروریسم نامیده می شود. یکی از فناوریهایی که میتواند در زمینه مدیریت این پدیده، یاری گر انسانها باشد، فناوری سلامت از راه دور می باشد. هدف از انجام این پژوهش،بررسی و تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید سلامت از راه دور در پدیده بیوتروریسم مطابق مدل تحلیل نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدات (SWOT) می باشد.روش پژوهش: در این مطالعه، جستجو با ترکیب کلیدواژه های مربوط به دو مفهوم اصلی "بیوتروریسم" و "سلامت از راه دور" در ماهمارس ۲۰۲۲ میلادی انجام شد. پس از مشخص شدن راهبرد جستجو و تایید آن، جستجو در دو پایگاه اطلاعاتی اسکوپوس، پابمد وهمچنین موتور جستجوی گوگل اسکالر انجام گرفت. معیار ورود به مطالعه شامل مقالاتی بود که به زبان انگلیسی و در طول سالهای۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ میلادی انتشار یافته باشند و متن کامل آنها در دسترس باشد. مطالعات غیرمرتبط، مطالعات مروری، مقالات تکرارینمایه شده در پایگاه های اطلاعاتی مختلف، نامه به سردبیر و پروتکل ها از بررسی خارج شدند. پس از اعمال معیارهای ورود و خروج وبررسی عنوان، چکیده و متن کامل مقالات، در نهایت مقالات نهایی برای ورود به مطالعه انتخاب شدند. داده های مقالات انتخاب شده،براساس فرم گردآوری داده استخراج و تحلیل داده ها به روش روایتی انجام شد.یافته ها: در مجموع ۳۷ مقاله از طریق جستجو در ۳ منبع ذکر شده بازیابی شد که پس از بررسی دقیقتر، در نهایت ۱۱ مقاله جهتشرکت در این مطالعه انتخاب شد. براساس بررسی انجام شده، استفاده از ابزارها و زیرساختهای سلامت از راه دور در هنگام وقوع حوادثبیوتروریسم در مدیریت بحران، کنترل شیوع بیماری در مناطق پرخطر، دسترسی همگانی به خدمات بهداشتی درمانی و همچنینشناسایی زودهنگام اپیدمی و حملات بیوتروریسم نقش دارد. از مهمترین نقاط ضعف بیان شده در مطالعات مختلف برای سیستم هایسلامت از راه دور، به خطر افتادن محرمانگی اطلاعات و عدم تعامل پذیری این سیستم ها بود. علاوه بر آن، فرصت هایی برای انجاممطالعاتی در خصوص سنجش قابلیت استفاده، بهبود قابلیت پاسخگویی، طراحی و پیاده سازی سیستم های سلامت از راه دور و در نهایتجذب کمک های مالی از جانب دولتها و سازمانها وجود دارد. به کارگیری این ابزارها با تهدیداتی همچون محدودیت زمانی برای پیادهسازی سیستم ها، زیرساختهای فنی نامناسب و مسائل مربوط به امنیت، حریم شخصی و محرمانگی اطلاعات افراد نیز همراه است.نتیجه گیری: یافته های پژوهش نشان داد که علیرغم تعداد مطالعه کم انجام شده، استفاده از سیستم های سلامت از راه دور در مقابله باتهدیدات بیو تروریستی، دارای نقاط قوت زیادی هستند و فرصتهای زیادی هم در این زمینه مهیا است. اما با توجه به نقاط ضعف وتهدیداتی مثل عدم وجود زیرساخت مناسب (فنی، سازمانی، حقوقی، بیمه ای و...) و موضوعات امنیت و محرمانگی، برای پیاده سازی اینفناوری، لازم است تمهیدات ویژهای برای مقابله با این موارد اندیشیده شود. همچنین با توجه به خلا های پژوهشی و آزمایشی موجود،برای تعیین نوع و میزان اثربخشی آنها به پژوهش های بیشتری در زمینه طراحی، توسعه، پیادهسازی، آزمایش و ارزیابی استفاده از فناوریهای سلامت از راه دور در بیوتروریسم نیاز است.

کلیدواژه ها:

بیوتروریسم ، تروریسم بیولوژیکی ، سلاح های جنگ بیولوژیکی ، سلامت از راه دور ، پزشکی از راه دور