بررسی رابطه بین میزان کربن خاک و تولید علوفه در بوته زارهای مناطق نیمه خشک (مطالعه موردی: شهرستان بم منطقه کواروئیه)

تولید علوفه و ترسیب کربن از مهم ترین خدمات تولیدی و تنظیمی مراتع محسوب می شوند. ترسیب کربن توسط اکوسیستم های مرتعی،راهکاری بالقوه برای خنثی کردن انتشار گازهای گلخانه ای است. هدف اصلی این پژوهش، بررسی رابطه بین میزان کربن خاک و تولیدعلوفه در بوته زارهای مناطق نیمه خشک(مطالعه موردی: شهرستان بم منطقه کواروئیه) می باشد. به این منظور پس از تعیین ۳ کانونبحرانی، پلات ها در ۴ جهت اصلی جغرافیایی در فاصله های مشخصی از این کانونها مستقر گردید، در مرحله بعد تولید علوفه به روشنمونه گیری مضاعف در داخل پلات ها اندازه گیری شد. نمونه خاک از عمق ۰-۳۰ سانتی متری برداشت، به آزمایشگاه منتقل و سپس میزانکربن خاک با روش والکی بلاک برآورد شد. نتایج تحقیق نشان داد با افزایش فاصله از کانون بحرانی در اثر کاهش میزان چرای دام، تولیدگیاهی افزایش یافته و بیشترین تولید در فواصل دورتر از آبشخور که چرای دام کمتر بوده مشاهده گردید. همچنین فاصله ای را که آستانهدر آبشخور سه روستای جزین، توکل آباد و دریجان نشان می دهد، یکسان نبوده است. با وجود اینکه میزان کربن علوفه در نزدیکی کانونبحرانی زیاد بود اما با افزایش فاصله از کانون بحرانی، میزان کربن علوفه تغییر معنی داری نداشت (P>۰/۰۵). بنابرا ین اگر چه آستانه ساختاری روی عملکرد تولید علوفه تاثیر داشته اما روی کربن خاک تاثیری نداشته و آستانه عملکردی برای کربن خاک مشاهده ن گردید .نتایج این مطالعه نشان داد بین کربن خاک و علوفه در هر سه روستای مورد بررسی رابطه معنی داری در سطح ۹۵ درصد اطمینان وجودندارد (P>۰/۰۵). از این رو کربن خاک از آستانه عملکردی عبور نکرده و در روستاهای مورد مطالعه حاصلخ یزی خاک کاهش شدیدی نیافته است. پیشنهاد می شود از آنجا که کربن خاک هنوز از آستانه عملکردی عبور نکرده می توان با مدیریت صحیح اکوسیستم های مد نظر را اصلاح نمود.

کلیدواژه ها:

خدمات اکوسیستم ، کواروییه ، آستانه عملکردی ، تولید علوفه ، ترسیب کربن