ادبیات تطبیقی،جلوههایی ازفرهنگ و ادب فارسی در متون ادبی فرانسهرویداد مهم در تاریخ ملت های غربی کشف شرق بوده است.خورخه لوئیس بورخس

مطالعات محققان ادبیات تطبیقی تأثیرزبان و ادبیات یک ملت را بر زبانهای دیگر نشان می دهد. مقایسه ادبیات ایران و فرانسه نقش فرهنگ ایرانی در برانگیختن عواطف و احساسات شاعران و ادیبان فرانسه و نیز ریشه و خاستگاه ایرانی برخی ازحکایات حکمت آموز، نظرات داستان سرایان شاعران و فیلسوفان فرانسوی را نمایان می سازد. ترجمه آثار بزرگ ادبی پارسی به زبان اروپایی از یک سو و انتشار سفرنامه های متعدد جهانگردان و محققان اروپایی از سویی دیگر مقدمه ای برای شروع نفوذ فکر و اندیشه بزرگان ایرانی در ادبیات اروپا و بویژه فرانسه بود. ادیبان ایرانی چون سعدی ، جامی، فردوسی و دیگران با ارائه نمونه های فرهنگ ایرانی درآثارخود، الهام بخش مکاتب گوناگون ادبی، چون ، خردگرایی، آزادی، رمانتیسم، سورئالیسم، نوکلاسیسم و مکتب هنری پارناس بوده اند. فعالیتهای فرهنگی و ادبی مربوط به ای ران در فرانسه از اواخر قرن 16 میلادی شروع شد. سفرنامه دوشاردن و ترجمه هزارو یکشب گالمان جزءاولین آثاری بودند که فرانسویان را با نویسندگان ایرانی آشنا نمود. در قرن 17 نویسندگانی چون دولافونتن ،ولتر،مانوئل و منتسکیو نوشته هایی را با الهام ازشاعران ایرانی بویژه سعدی بوجود آوردند . نقش کلیله و دمنه و انوارسهیلی واعظ کاشفی درآثار دولافونتن غیر قابل انکار است. در قرن 18 با تاثیر از ترجمه کتاب اوستا که توسط ولتر وسپس آنکتیل دوپرون ارائه شد کسانی چون آندره شنیه آثار معروفی پدید آوردند. ترجمه آثار شاعران ایرانی ازجمله :سعدی،فردوسی،حافظ،خیام،جامی،عطار، مولوی ومنوچهری دروازه ای از دنیای تازه و روح و شوق و حال تازه ای را به روی شاعران اروپا گشود و آنها را با عشق های تند و آتشین مردم شرق و فلسفه و ذوق و حکمت و عرفان آشنا نمود . چنانکه بسیاری از م ؤلفان بارها ت أثیر و الهام بخشی ادیبان ایرانی را در آثار خود متذکر شده اند. آندره ژید خلق اثر ارزشمند خویش «مائده های زمینی» را وامدار غزلیات حافظ و رباعیات خیام است . ویکتورهوگو درتالیفات خود ازحافظ، عطارو فردوسی الهام می گیرد . لویی آراگون اثر خویش «دیوانه الیزا» را از «لیلی و مجنون جامی» اقتباس نموده است. هانری دومونترلان در کتاب «بادبزن آهنین» در باره تأثیر پذیری خود از ادبیات ایران شرحی مفصل نگاشته است . و دامنه این تأثیر تا بدانجا می رسد که پنجمین رئیس جمهورفرانسه به واسطه ارادت خاص خانوادهاش به ادبای ایرانی،سعدی نام می گیرد. در این م قاله ضمن اشاره به تنی چند از بزرگان ادب کلاسیک فارسی زبان و اشاره به نمود فرهنگی آثار آنان نقش و نفوذشان را در ظهورآثار ادبی درادبیات فرانسه توسط شاعران، داستان سرایان، نمایشنامه نویسان و حتی رمان نویسان فرانسوی مورد بررسی قرار داده و با بررسی چند نمونه ادب ی و مقابله آنها با نمونه های ادبیات فارسی چگونگی اینتأثیرپذیری را موشکافی خواهیم نمود.

کلیدواژه ها:

ادبیات تطبیقی ، ادبیات فرانسه ، ادبیات فارسی ، نظم ، نثر ، فرهنگ ایرانی