تاثیر تنش سرما بر برخی صفات موفولوژیک تیپ های مختلف جو در اردبیل

به منظور بررسی اثر تنش سرما در تیپ های مختلف جو آبی در منطقه ی سردسیر اردبیل، آزمایشی در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ در مزرعه یکی از کشاورزان پیش رو در روستای آرالو شهرستان اردبیل اجرا شد. در این آزمایش، پنج رقم از مواد ژنتیکی موجود در بانک ژن های گیاهی ایران (شامل آذران، جلگه، SE- ۹۶-۵، SE- ۹۶- ۱۰ و SE- ۹۶- ۱۳) از نظر تحمل به سرما در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۴ تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. برای اجرای آزمایش، در کرت ها جوی و پشته به عرض ۶۰ سانتی متر ایجاد گردید. هر کدام از ژنوتیپ ها در سطح ۱۰ متر مربع به فاصله خطوط ۲۰ سانتی متر و در عمق ۷ سانتی متری بر روی پشته هایی با عرض ۶۰ سانتی متر کشت شدند. در بین هر دو پشته یک شیار به عرض ۲۰ سانتی متر جهت آبیاری ایجاد شد. آبیاری اول بلافاصله بعد از کاشت و آبیاری های بعدی با توجه به عرف منطقه انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در سنبله، وزن دانه در بوته و عملکرد دانه معنی دار بودند. بیشترین ارتفاع بوته در رقم جلگه و ژنوتیپ SE- ۹۶- ۵ به دست آمد. کمترین مقدار این صفت نیز به ژنوتیپ SE- ۹۶- ۱۰ اختصاص داشت. رقم آذران بیشترین مقدار تعداد دانه در سنبله را داشت. در حالی که، کمترین مقدار این صفت مربوط به ژنوتیپ SE- ۹۶- ۱۰ بود. وزن دانه در بوته در ژنوتیپ SE- ۹۶- ۵ بیشترین مقدار بود و رقم جلگه و ژنوتیپ SE- ۹۶- ۱۰ کمترین مقدار این صفت را داشتند. ژنوتیپ SE- ۹۶- ۵ بیشترین مقدار عملکرد دانه را دارا بود و کمترین مقدار این صفت در ژنوتیپ SE- ۹۶- ۱۰ به دست آمد. در کل، تفاوت بین ارقام جو از نظر تحمل به سرما قابل ملاحظه بود و ژنوتیپ SE- ۹۶- ۵ برتر بود.

کلیدواژه ها:

ارتفاع بوته ، تحمل به سرما ، جو ، عملکرد دانه ، مناطق سردسیر.