بررسی اثر شکل تله و پخش کننده فرومون جنسی در شکار پروانه های نر جوانه خوار بلوط

برای پایش جمعیت و یا کنترل پروانه جوانه خوار بلوط Tortrixviridana(Lep.: Tortricidae) استفاده از فرومون جنسی مهم می باشد. از فاکتورهای موثر برای جلب و شکار پروانه های نر، شکل تله و پخش کننده فرومون می باشد. در این تحقیق مقایسه ۴ نوع شکل تله شامل تله های دلتا، لوله ای، مکعب مستطیلی و بالی، در میزان جلب و شکار پروانه های نر در سه استان آذربایجان غربی، کردستان و فارس انجام شد. آزمایش در هر منطقه با چهار تیمار و چهار تکرار (هر تکرار شامل ۳-۲ تله) انجام شد. تله ها هنگام ظهور اولین پروانه های نر در طبیعت نصب و سپس پروانه های نر شکار شده شمارش شدند. آزمایش مشابهی برای بررسی تاثیر پخش کننده فرومون با استفاده از ۶ نوع کپسول در تله های دلتا طراحی و در جنگل های استان آذربایجان غربی انجام شد. کلیه شرایط همانند آزمایش قبل بود. نتایج مربوط به بررسی اثر شکل تله در میزان شکار جوانه خوار بلوط چنین نشان داد که بیشترین میزان جلب در استان آذربایجان غربی مربوط به تله های دلتا با میانگین ۲/۵± ۶۶/۱۱۰ حشره به ازاء هر تله بود. در استان کردستان، بیشترین میزان جلب حشرات نر مربوط به تله لوله ای با میانگین ۹۵/۹± ۱/۵۹ عدد به ازاء هر تله بوده و با تله های دلتا و مستطیل در یک گروه قرار گرفت. در استان فارس که تراکم جمعیت آفت کمتر بود، تله لوله ای با میانگین ۵/۲±۲/۱۵ حشره به ازاء هر تله بیشترین شکار حشره را داشت و البته با سایر تله های در یک گروه قرار گرفته و تفاوت معنی داری را نشان نداد. بنابراین در شرایط تراکم زیاد و یا متوسط آفت شکل تله در جلب حشره نر موثر است. بررسی نشان داد که نوع کپسول پخش کننده فرومون در میزان جلب این حشره نیز نقش دارد. کپسول های با یک روزنه خروجی و از جنس سیلیکون نرم با میزان شکار ۲/۲۴±۲۵/۱۱۴ و (۰۱/۰p <) حشره و کپسول های پخش کننده از جنس لاستیک نرم با یک روزنه خروجی با میانگین جلب ۳۶/۱۳±۷/۳۲۲ حشره نسبت به سایر کپسول ها تاثیر بیشتری در میزان جلب حشره نشان دادند.

کلیدواژه ها:

فرومون ، شکل تله ، پخش کننده فرومون ، Tortrix viridana