پدافند غیر عامل همسو با مدیریت بحران در مقابله با شرایط اضطراری

گسترش شهر و شهرنشینی و افزایش تدریجی تعداد شهرهای بزرگ در جهان به خصوص در کشورهای در حال توسعه و از جمله ایران از یک طرف و رشد شهرها ، تمرکز و تجمع جمعیت و افزایش بازگزاری های محیطی و افتصادی بر بستر آنها از طرف دیگر ، ضمن توجه بیشتر به شهرها منجر به پذیرش نقش ها و عملکردهای متعدد شده است. یکی از موضوعاتی که بیشتر شهرهای بزرگ جهان با ان دست به گریبان هستند موضوع حوادث طبیعی است. با توجه به ماهیت غیر مترقبه بودن غالب حوادث طبیعی و لزوم اتخاذ سریع و صحیح تصمیم ها و اجرای عملیات ، مبانی نظری و بنیادی دانشی را تحت عنوان مدیریت بحران به وجود آورده است. این دانش به مجموعه فعالیت هایی اتلاق می شود که قبل ، بعد و هنگام وقوع بحران کاهش اثرات این حوادث و کاهش آسیب پذیری انجام گیرد. این موضوع ارتباط خاصی با مباحث برنامه ریزی شهری و مدیریت شهری و جغرافیا دارد. با بکارگیری اصول و ضوابط شهرسازی و تبیین مفاهیم موجود در این دانش مانند فرم ، بافت و ساخت شهر ، کاربری اراضی شهری ، شبکه های ارتباطی و زیر ساخت های شهری و غیره می توانیم تا حد زیادی اثرات و تبعات ناشی از حوادث طبیعی را کاهش دهیم . گستره جغرافیایی ایران از نظر احتمال وقوع این حوادث به ویژه زلزله از آسیب پذیرترین بخش های کره زمین است که هر ساله وقوع این حوادث موجب خسارت های جانی و مالی فراوان می شود. و گستره های شهری نیز همواره تحربه تلخی از بروز این گونه بلایا داشته اند و بنظر می رسد انجام برنامه ریزی خاص جهت مصون سازی هر چه بیشتر فضاهای شهری ضرورت دارد. شهرها به دلیل تمرکز جمعیت و سرمایه گذاریهای اقتصادی به شد اسیب می بینند و این فضاها از آغاز تشکیل خود فرم و ساختار خاصی جهت رشد انتخاب نموده و در گذر زمان نیز گسترش یافته اند. دانش شهرسازی با تکیه بر داده های جغرافیایی Geographical Data می تواند با تبیین اصول و مفاهیم خود و با استفاده از این داده ها اصول مدیریتی لازم جهت کاهش آسیب پذیری شهرها در برابر این حوادث را به اجرا درآورند.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، زلزله ، توسعه پایدار ، رشد شهری ، پدافند غیرعامل