بررسی میزان رعایت اصول علمی تدوین محتوا در درس تفکر و پژوهش پایه ششم ابتدایی

هدف این پژوهش، بررسی میزان به کارگیری اصول مربوط به محتوا در درس تفکر و پژوهش پایه ششم به صورت کمی و کیفی بوده است. نوع پژوهش کاربردی و روش آن از نوع پیمایش و تحلیل محتواست. اطلاعات به صورت کمی و کیفی (ترکیبی) جمع آوری شد. جامعه آماری بخش کمی، شامل، مدرسان، مولفان، کارشناسان، معلمان و دانش­آموزان در دو استان اصفهان و چهارمحال و بختیاری بوده است. برای انتخاب نمونه، چون جامعه آماری مدرسان و مولفان محدود بود(۴۴ نفر)، از طریق سرشماری اقدام و از همه آنها نظرسنجی شد. برای بقیه گروه­ها از روش نمونه­گیری تصادفی طبقه­ای استفاده و به ترتیب، ۱۸، ۲۶۴ و۷۹۰ نفر انتخاب شدند. در بخش کیفی، ۹۵ کلاس درس مشاهده و با ۱۸۰ نفر از کارشناسان، مدرسان و معلمان به صورت حضوری و نیمه ساختاریافته از طریق ضبط صدا و تکمیل فرم ویژه، مصاحبه هدفمند انجام گرفت. داده­ها از طریق پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده گردآوری شد. برای تعیین روایی، از انواع روایی محتوا و سازه استفاده شد که اندازه KMO (به منظور بررسی همبستگی درونی گویه­ها) برای پرسشنامه­های معلمان، دانش­آموزان و مشاهده­گران به ترتیب (۹۰۷/۰، ۷۰/۰، ۷۴۰/۰) و پایایی پرسشنامه­ها به روش آلفای کرونباخ به ترتیب ۹۲/۰، ۷۶/۰، و ۷۲۰/۰ محاسبه شد. طبق نتایج پرسشنامه معلمان، مدرسان و کارشناسان در حدمتوسط به بالا (۴۸/۳= و۰۵/۰&ge۰p)، طبق نتایج مشاهدات متخصصان، در حد کم(۷۵/۲= و۰۵/۰&ge۰p) و بر اساس نظر دانش­آموزان در حد متوسط به بالا (۷۰/۳= و۰۵/۰&ge۰p)، اصول علمی مربوط به محتوا به کارگیری شده است. لذا پیشنهاد می­گردد، کتاب تفکر و پژوهش توسط متخصصان علوم تربیتی و به ویژه برنامه­ریزان درسی، معلمان صاحب­نظر، دانش آموزان و نتایج تحقیقات انجام شده، با توجه به اصول علمی، علائق فراگیران، شرایط فرهنگی و منطقه­ای، در نظر گرفتن امکانات و زمان کافی و توجه به حیطه­های سه گانه یادگیری، بازنگری و زمینه اجرا و آموزش موثر آن فراهم گردد.

کلیدواژه ها:

برنامه درسی ملی ، عناصر برنامه درسی ، درس تفکر و پژوهش ، محتوای برنامه درسی