درآمدی بر تحلیل سازه هیدرولیکی شترگلوها، مطالعه موردی شترگلوی ماهان

ایران کشوری است که جزو مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می شود. کم آبی در همه ادوار مشکل بزرگی بوده است که ایرانیان با آن سرو کار داشته و توانسته با تکیه بر دانش فنی و مهندسی،این مشکل را حل نموده و به استفاده بهینه از منابع آب نیز اهتمام ورزند. در حقیقت همین کم آبی است که باعث پیشرفت های علمی و تکنیکی در زمینه های متعدد ازجمله حفر قنات ها، احداث آسیاب های آبی، احداث سد و بند و... نیز شده است. از جمله این ابتکارات، احداث سازه آبی شترگلو نیز می باشد. شترگلو نوعی سازه آبی سنتی است که کار انتقال آب را از مکانی به مکان دیگر انجام می دهد، به نوعی که اگر در مسیر آب موانعی مانند جاده، رودخانه و... قرار گرفته باشد، به گونه ای که سطح مانع از مسیر آب پایین تر باشد، می توان با احداث شترگلو به راحتی آب را منتقل نمود. عملکرد شترگلوها به عنوان سازه های آبی سنتی، به نوعی شبیه به عملکرد سیفون های معکوس به عنوان سازه های آبی امروزی می باشد، و در حقیقت می توان شترگلوها را مادر و نمونه اولیه در ساخت سیفون های معکوس به حساب آورد. در این مقاله سعی بر آن شده است تا با استفاده از روش های کتابخانه ای و تحلیلی، علاوه بر بررسی ساختار و سازه ی شترگلو، به تحلیل هیدورلیکی آن با استفاده از قوانین و دانش امروزی نیز پرداخته و از دیدگاه مهندسی هیدرولیک، این سازه آبی سنتی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. هدف از نگارش این مقاله، معرفی دقیق ساختار و عملکرد شترگلو از نظر مهندسی هیدرولیک و بررسی تفاوتها و شباهتهای شترگلو با سیفون معکوس میباشد

کلیدواژه ها:

شترگلو ، سیفون معکوس ، ماهان ، سازه ، هیدرولیک