کاربرد تداخل سنجی تفاضلی راداری در شناسایی و پایش زمین لغزش ها، مطالعه موردی: حوزه آبخیز گرم چای میانه

تداخل سنجی تفاضلی راداری (DInSAR) به عنوان روشی کارآمد در اندازه­گیری جابه جایی سطح زمین می باشد. به طوری که با استفاده از این فناوری امکان پایش حرکات کوچک سطح زمین به صورت پیوسته، با دقت بالا و در گستره وسیعی امکان پذیر است. به دلیل پوشش وسیع تصاویر ماهواره­ای، به هنگام بودن و پایین بودن هزینه آن ها نسبت به سایر روش­های میدانی کاربرد این فناوری در بررسی مخاطرات طبیعی زمین از جمله زمین لغزش­ها، فرونشست، زلزله و فعالیت­های آتشفشانی بسیار متداول شده است. در این پژوهش، از تکنیک تداخل سنجی تفاضلی در شناسائی ناپایداری دامنه­ای حوزه آبخیز گرم چای و محاسبه میزان حرکات آن ها استفاده شد. بدین منظور، تعداد هشت تصویر راداری از سنجنده PALSAR ماهواره ALOS انتخاب شد و نتایج پردازشی آن با مشاهدات میدانی مورد ارزیابی قرارگرفت. در این پژوهش، تنها نتایج پردازش زوج تصویری پنجم جولای ۲۰۰۷ و پنجم اکتبر سال ۲۰۰۷ با بازه زمانی ۹۴روزه به صورت نمونه ارائه شده است. حوزه آبخیز گرم چای با ۹۴۰ کیلومترمربع مساحت در ۴۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میانه در استان آذربایجان شرقی قرارگرفته و جزء مناطق ناپایدار استان (با ۳۸۰ مورد زمین لغزش شناسایی شده در آن) به شمار می­آید. به طوری که در اثر وقوع آن ها خسارات سنگینی به مناطق روستایی و زمین­های کشاورزی آن ها وارد شده و روستای سوین که در شمال غربی حوضه قرار دارد، در اثر این لغزش­ها به مکان دیگری انتقال یافته است. نتایج این پژوهش به خوبی نشان می­دهد که فعالیت در سطح تعدادی از زمین لغزش­های تثبیت شده قدیمی همچنان وجود داشته و به دلیل مجاورت آن ها با شبکه هیدرولوژیکی منطقه می­توانند به عنوان منبع مهم رسوب زایی در نظر گرفته شوند. در مدت یاد شده، بیشترین جابه جایی صورت گرفته ۵.۸ سانتی متر برآورد شده که مربوط به یک جریان واریزه­ای شناسائی شده در مجاورت روستاهای آتاجان، بناوران و اوین است. نتایج حاصل از این روش حتما باید با استفاده از روش­های ژئودتیکی و پیمایش صحرایی دقت سنجی شود.

کلیدواژه ها:

آذربایجان شرقی ، تصاویر راداری ، سنجنده PALSAR ، فرونشست ، ماهواره ALOS