A Computational Model of Creative Mental Imagery Inspired by Islamic Philosophy

هدف: «تصور» چند شکل می تواند داشته باشد؟ به خاطرآوری تصاویری که قبلا دیده شده ؛ انتزاع یک تصویر از روی همه ی تصاویری که از یک مفهوم در ذهن وجود دارد؛ ایجاد یک تصویر جدید با استفاده از تصاویر دیده شده ی قبلی برای مفهومی که به ازای آن تصویری در ذهن وجود ندارد؟ منظور ما از تصور خلاق، نوع آخر است. روش: مدل سازی محاسباتی تصور به عنوان یک فرایند شناختی به توصیف دقیق ساختارها (به عنوان جنبه های ایستا) و فرایندها (به عنوان جنبه های پویا) می پردازد و آن را در قالب الگوریتم ها برنامه هایی مبتنی بر علوم و فن آ وری کامپیوتر توصیف می کند. در این پژوهش سعی شده تا فرایند تصور خلاق انسان با استفاده از فلسفه ی اسلامی توضیح داده شده و بر مبنای آن یک الگوریتم قابل اجرا در رایانه ارائه شود. یافته ها: طبق فلسفه ی اسلامی، متخیله قوه ای است که با ترکیب و یا تجزیه ی تصاویر و معانی موجود در خیال و حافظه، عمل تصور خلاق را شکل می دهد. نقش متخیله ی را می توان با یک الگوریتم چندمرحله ای احتمالاتی مدل کرد. به عنوان نمونه، مسیر اجرای الگوریتم پیشنهادی برای تصور مفهوم جدید به وسیله ی«درخت دارای چشم و دهان» نشان داده شده است. این مدل رایانشی قادر است تصاویری را تولید کند که انسان با استفاده از تصاویر دیده شده ی قبلی برای این مفهوم جدید خلق می کند. نتیجه گیری: خلق تصویر جدید با ترکیب اجزای پایه (صور و معانی) صورت می گیرد ، بنابراین برای مدل سازی تصور خلاق می بایست به دو جنبه ی اساسی توجه داشت: اول، بازنمایی مناسب صور و معانی؛ دوم ، کشف و مدل سازی فرایندهای ذهنی برای ترکیب این اجزا.

کلیدواژه ها:

Computational Model ، Creative Imagery ، Imaginative Faculty ، Artificial Intelligence ، Islamic Philosophy ، فلسفه اسلامی ، هوش مصنوعی ، متخیله ، مدل رایانشی ، تصور خلاق