ارزیابی مخاطرات ژئومورفولوژیکی حوضه آبریز زنوزچای

سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 233

فایل این مقاله در 18 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_GEOP-25-77_009

تاریخ نمایه سازی: 11 آبان 1400

چکیده مقاله:

در پژوهش حاضر مخاطرات ژئومورفولوژیکی حوضه آبریز زنوزچای- واقع در شمال شهرستان مرند استان آذربایجان شرقی- مورد ارزیابی قرار گرفت. ابتدا طریق تهیه نقشه های پهنه بندی نئوتکتونیک، سیلاب و زمین لغزش صورت گرفت. پهنه بندی فعالیت های تکتونیکی نسبی (Iat) از طریق میانگین گیری و ترکیب شاخص های ژئومورفیک گرادیان طولی آبراهه، انتگرال هیپسومتریک، شکل حوضه زهکشی، سینوزیته جبهه کوهستان، نسبت پهنای کف دره به عمق دره و فاکتور عدم تقارن حاصل می شود. نقشه های پهنه بندی مخاطرات سیلاب و زمین لغزش از طریق ترکیب لایه-های موضوعی با بهره گیری از مدل فرایند تحلیل شبکه (ANP) در بستر سیستم اطلاعات جغرافیایی تهیه شدند. داده های بارش، تصاویر مدل رقومی ارتفاع (DEM)، نقشه های زمین شناسی و تصاویر ماهواره ای Sentinel مهم ترین داده های مورد استفاده در تحقیق حاضر می باشند. نتایج حاصل از شاخص های ژئومورفیک بیانگر این است که بخش قابل توجهی از آنومالی های این شاخص ها از اختلافات سنگ شناسی حوضه نشات می گیرند. پهنه بندی تکتونیک فعال منطقه نیز حاکی از ضعف نسبی فرایندهای نئوتکتونیکی و جنبش گسل های منطقه و غلبه فرایندهای فرسایشی می باشد. در رابطه با خطر وقوع سیلاب نتایج مدل ANP نشان داد که متغیرهای شیب، فاصله از رودخانه و تحدب سطح زمین اهمیت بالاتری در پخش سیلاب برعهده دارند. از نظر خطر وقوع سیلاب، درحدود ۴ درصد از سطح حوضه زنوزچای در کلاس خطر بسیار زیاد و ۴/۷ درصد در کلاس خطر زیاد واقع شده است. پهنه های خطرناک منطبق بر بستر دره های دو آبراهه اصلی حوضه می باشند و درنتیجه، بخش هایی از سکونتگاه های موجود در این دره ها در معرض سیلاب های مخرب قرار دارند. درنهایت، براساس نتایج مدل ANP سه متغیر شیب، لیتولوژی و بارش اهمیت بالاتری در احتمال وقوع زمین لغزش های منطقه دارند. درحدود ۱۶ درصد حوضه زنوزچای در کلاس خطر زیاد و ۷ درصد آن در کلاس خطر بسیار زیاد زمین لغزش واقع شده اند. وقوع زمین لغزش در قسمت های میانی حوضه به دلیل مجموعه ای از شرایط، مانند حضور شیب و سازندهای زمین شناسی مستعد، از احتمال بالاتری برخوردار است.

نویسندگان

موسی عابدینی

استاد گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

بیوک فتحعلی زاده

دانشجوی دکتری گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

معصومه رجبی

استاد گروه جغرافیای طبیعی (ژئومورفولوژی)، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • پهنه بندى خطر سیل با استفاده از تحلیل چندمعیاره و GIS (مطالعه موردى: شهرستان ایذه) [مقاله ژورنالی]
  • رسایی، آرمان، خسروی، خه­بات، حبیب­نژاد روشن، محمود، حیدری، ارکان و ...
  • روستایی، شهرام و جانانه، کریستینه، (۱۳۹۸)، پهنه­بندی خطر وقوع ناپایداری ...
  • عابدینی، موسی و بهشتی جاوید، ابراهیم، (۱۳۹۵)، پهنه بندی خطر ...
  • کیانی، اکبر، فاضل­نیا، غریب و رضایی، بیت­اله، (۱۳۹۱)، بررسی و ...
  • گیلانی­پور، علی و متولی، صدرالدین، (۱۳۹۴)، پهنه بندی خطر زمین ...
  • مددی، عقیل، پیروزی، الناز و پرستار، سمیه، (۱۳۹۵)، پهنه­بندی و ...
  • منصوری، هاشم، وکیلی اوندری، فاطمه و خطیب، محمد مهدی، (۱۳۹۵)، ...
  • موسسه ژئوفیزیک، مرکز لرزه­نگاری کشوری، (۱۳۹۳)، نقشه­های لرزه­خیزی استان­های ایران ...
  • موسوی، سیده معصومه، نگهبان، سعید، رخشانی مقدم، حیدر و حسین­زاده، ...
  • نوجوان، محمد رضا، سادات شاه­زیدی، سمیه، داودی، محمود و امین ...
  • نیری، هادی و سالاری، ممند، (۱۳۹۷)، ارزیابی حوضه­های آبخیز استان ...
  • Alcántara-Ayala, I and Goudie, A.S. (۲۰۱۰). Geomorphological Hazards and Disaster ...
  • Ayalew, L and Yamagishi, H. (۲۰۰۵). The application of GIS-based ...
  • Bull, W.B and McFadden, L.D. (۱۹۷۷). Tectonic geomorphology of North ...
  • Bull, W.B. (۲۰۰۷). Tectonic geomorphology of mountains: a new approach ...
  • Bull, W.B. (۲۰۰۹). Tectonically active landscapes. Wiley- Blackwell ...
  • Choi, Jaewon., Oh, Hyun-Joo., Lee, Hong-Jin., Lee, Changwook., Lee, Saro. ...
  • Conforti, M., Pascale, S., Robustelli, G., and Sdao, F. (۲۰۱۴). ...
  • El Hamdouni, R., Irigaray, C., Fernandez, T., Chacon, J and ...
  • Fernández, D.S and Lutz, M.A. (۲۰۱۰). Urban flood hazard zoning ...
  • Figueroa, A. M and Knot, J. R. (۲۰۱۰). Tectonic geomorphology ...
  • García-Soriano, , Quesada-Román, Adolfo and Zamorano-Orozco, José Juan. (۲۰۲۰). Geomorphological ...
  • Gemitzi, A., Falalakis, G., Eskioglou, P and Petalas, C. (۲۰۱۰). ...
  • Giaconia, F., Booth-Rea, Guillermo., Martínez-Martínez, José Miguel., Azañón, José Miguel., ...
  • Griffiths, J. S. (ed.). (۲۰۰۱). Land Surface Evaluation for Engineering ...
  • Hamza, T and Raghuvanshi, T. K. (۲۰۱۷). GIS based landslide ...
  • Hyndman, Donald and Hyndman, David. (۲۰۰۹). Natural Hazards and Disasters, ...
  • Latrubesse, Edgardo M. (۲۰۱۰). Natural hazards and human-exacerbated disasters in ...
  • Peng, Y. (۲۰۱۲). Regional earthquake vulnerability assessment using a combination ...
  • Perez Pena, J.V. (۲۰۰۹). GIS-Based tools and methods for landscape ...
  • Sharma, S., P. S. Roy, V. Chakravarthi and Srinivasa, R. ...
  • Vieira, Gonçalo; Zêzere, José Luís and Mora, Carla. (۲۰۲۰). Landscapes ...
  • Willemin, J. H. and Knuepfer, Peter L.K. (۱۹۹۴). Kinematics of ...
  • Yilmaz, I. (۲۰۰۹). Landslide susceptibility mapping using frequency ratio, logistic ...
  • Youssef, A.M., Pradhan, B., Gaber, A.F.D and Buchroithnerm, M.F. (۲۰۰۹). ...
  • نمایش کامل مراجع