اصل وحدت تابعیت زوجین در فقه و حقوق ایران

امروزه حضور اتباع خارجی بیشماری در ایران وهمچنین حضور ایرانیان بسیاری درخارج ازکشور و ازدواج اتباع ایرانی و غیرایرانی، رعایت اصل وحدت در تابعیت زوجین در قانون مدنی را چالش هائی روبرو کرده واجرای اصل تعدد تابعیت را در بعضی موارد موجه ساخته است. از یک طرف، قانونگذار ایرانی برای جلوگیری از دوتابعیتی و یا بدون تابعیت شدن زنان ایرانی، چنانچه قوانین متبوع شوهر، تابعیت مرد در حین ازدواج را بر زن تحمیل نماید، سلب تابعیت زن ایرانی را پذیرفته است. در این حالت، تغییر تابعیت زنان ایرانی تا حدودی با اصل ۴۱ قانون اساسی مغایر بنظر می رسد، چرا که آزادی تغییر تابعیت محدود شده است. از طرف دیگر، زنان خارجی درصورت ازدواج با مردان ایرانی به تابعیت ایران در خواهند آمد. در اینجا نیز، اعطای تابعیت قطعی و حمایت سیاسی دولت ایران به کسانی که علاقمندی آنان به ایران مورد شناسائی قرار نگرفته و شرط لیاقت آنان مورد بررسی قرار نگرفته، تا حدی غیر منطقی و مغایر با اصل ۴۲ قانون اساسی به نظر می رسد. در این مقاله ضمن بررسی علل رویکرد قانونگذار ایرانی به اصل وحدت تابعیت در خانواده، چگونگی اجرای این اصل در موارد متفاوت، به مشکلات عملی اجرای ایناصل برای شهروندان ایرانی ودولت ایرانی اشاره گردیده و بعضی راهکارها از جمله اجرای اصل تعدد تابعیت درخانواده نیز پیشنهاد شده است.

کلیدواژه ها:

تابعیات ، خانوده ازدواج ، وحدت تابعیت ، تابعیت مضاعف ، استقلال تابعیت