مفهوم داوری در فقه و حقوق ایران

روابط بین المللی بیش ازروابط اجتماعی افراد در یک جامعه در برابر عوامل و شرایط اختلاف انگیز آسیب پذیر است از این رو هر نوع نظام حقوقی بین المللی باید برای حل اختلافات موجود و اجمالی راه حل مناسب و منطقی پیش بینی نماید. فقدان راه حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی سرانجام به جنگ های خانمان سوز و بی پایان می انجامد که گاه امنیت منطقه و احیانا امنیت بین المللی را به مخاطره می افکند. در میثاق جامعه ملل و منشور ملل متحد برای حل مسالمت آمیز اختلافات و استفاده از وسایلی که صلح و امنیت بین المللی و عدالت را به خطر نیاندازد توصیه شده است و در ماده ۳۳ منشور به طرفین یا اطراف اختلاف الزام شده است که قبل از هر چیز از طریق مذاکره، میانجیگری، سازش، داوری، رسیدگی قضایی و توسل به موسسات یا ترتیبات منطقه ای یا سایر وسایل مسالمت آمیز بنا به انتخاب خود راه حل اختلاف را جستجو نمایند.به جز این دو سند بین المللی می توان از قرارداد لاهه مورخ ۱۹۰۷ مربوط به حل مسالمت آمیز اختلافات بین المللی و اعلامیه مورخ ۱۹۰۷ مجمع عمومی سازمان ملل متحد نام برد. ولی علیرغم همه این توصیه ها و تاکیدها کمترین بحران و اختلاف بین المللی در جهان از طریق شیوه های مسالمت آمیز حل و فصل شده و همراه اعمالزور و فشار و راه حل های نظامی توسط قدرت ها به طور مستقیم یا غیر مستقیم در حل و فصل اختلافات بین المللی به کار گرفته شده است. در قانون داوری تجاری بین المللی ما مباحث بسیاری وجود دارد که توجه محققان را جلب می کند از این جمله اند مسائل مربوط به قلمرو قانون، شکل و ماهیت موافقتنامه ی داوری نحوه رسیدگی و قواعد صلاحیت مانند قاعده استقلال شرط داوری یا قاعده صلاحیت نسبت به صلاحیت، تعیین قانون حاکم و بلاخره مباحث شناسایی و اجرای رای داور و همچنین مسئولیت داور در تضییع ناعادلانه حق یکی از طرفین.

کلیدواژه ها:

داوری ، حکمیت ، قانون ، روابط بین الملل ، فقه و حقوق