بررسی عکس العمل ژنوتیپ های گندم به تنش ماندابی در مراحل مختلف نمو

به منظور بررسی عکس العمل ژنوتیپ های گندم به تنش ماندابی در مراحل مختلف نمو در شرایط آب وهوا یی اهواز ، ای ن تحقیق به صورت آزمایش کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار درسال زراعی 1386 - در مرکز تحقیقات کشاورزی اهواز اجرا گردید .در این بررسی عامل اصلی شامل چهار ژنوتیپ گندم (چمران ، ویریناک ، 11-S-78 وS-80- 18وعامل فرعی نیز شامل ت یمارها ی مانداب ی در مراحل نمو (شاهد،فاز رو یش ی ، سنبلچه انتها یی و گلدهی)بودند.نتایج نشان داد که تفاوت بین ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه معنی دار نبود. درشرایط بدون تنش لا ی ن 11-S-78 با میانگین عملکرد دانه 554 گرم در مترمربع نسبت به سایر ژنوتیپ ها برتری داشت.اختلاف بین تیمارها ی ماندابی در مراحل نمو و اثر متقابل تیمارها معنی دار بود .در اثر متقابل تیمارها بیشترین عملکرد دانه در شرا یط تنش مانداب ی درترکیب تیماری لاینS-80-18 در مرحله فاز رویشی، وکمترین آن نیز از ترکیب تیماری رقم ویریناک و تن ش در مرحله فاز رویشی بدست آمد. رقم چمران در تیمارهای ماندابی مراحل نمو دارای بیشترین وزن هزار دانه نسبت به سایر ژنوتیپ ها بود . برتری وزن هزاردانه رقم چمران در مقایسه با سایر ارقام ، به وجود تعداد مخازن کمتر در هر سنبله و درنت یجه سهمبیشتر مواد فتوسنتزی جهت انباشت ماده خشک تولید شده درهر دانه دلالت داشت . میانگین عملکرد دانه در تیمار ماندابی در مراحل نمو نسبت به شاهد کاهش یافت . اعمال تنش ماندابی در بین مراحل نمو نشان داد مراحل فاز رویش ی و سنبلچه انتهایی بیشترین آثار سوء را در کاهش عملکرد دانه نسبت به مرحله گلدهی دارد.کمتر شدن کاهش عملکرد دانه در مراحل سنبلچه انتهایی و گلدهی را می توان به رشد گیاه و تحریک مکانیزم های سازگاری به تنش در اثر پدیده ظهور ژن منتسب نمود

کلیدواژه ها:

ژنوتیپ های گندم ، تنش ماندابی ، مراحل نمو