ارتباط نمادین درخت و آب در هنر ایران با تاکید بر فرش ایران

یکی از قدیمی ترین وجوه نمادین درخت،تجسم بخشی اصل زندگی و نیروی حیات و رشد در آن است.در رویکردهای اسطوره ای ،درخت زندگی درختی است که میوه ی آن باعث عمر جاودانی و بی مرگی می شود و در میانه ی جهان قرار دارد.پژوهش حاضر می کوشد مفاهیم نمادین نقش مایه ی درخت و آب را در فرش ایرانی توضیح دهد.به همین سبب ارتباط نماد آب و درخت را در اسطوره ای کهن بررسی کرده،سپس نمود آن را در آثار باستانی و دوره ی اسلامی هنر ایران مطرح می کند و در پایان به نمونه هایی از این ارتباط در فرش ایران اشاره می کند.روش کار توصیفی_تحلیلی_تطبیقی و از طریق مطالعات کتابخانه ای است.بر این اساس نماد درخت زندگی در اسطوره های کهن ملل مختلف و به ویژه در ایران و متون دینی،مرتبط با آب حیات بخش توصیف شده اندودر آثار باستانی ایران از دوره های کهن آب و گیاه مرتبط با یکدیگر به تصویر کشیده اند و این ارتباط در هنر دوره اسلامی و بر روی فرش های ایرانی،همچنان تداوم می یابد.بررسی و تحلیل اسطوره ها نشان می دهد،پیدایش نقش مایه ی درختی که ریشه در چشمه ی آبی دارد تنها یک نقش مایه ی واقع گرایانه نیست،بلکه مفاهیم و عناصر فرهنگی در پس این نقش مایه نهفته است که مفهوم نیروی حیات بخش،برکت و باروری یکی از مهم ترین این مفاهیم و دلیل ارتباط این دو نماد با یکدیگر است.

کلیدواژه ها:

درخت ، اب ، فرش ، ایران ، نماد