ضرورت بازنگری جایگاه قنات بعنوان الگوی پایدار مدیریت منابع آب زیرزمینی

اگرچه خشکسالی در تشدید افت سطح آب سفره های زیرزمینی مؤثر است ولی عامل اصلی نیست.افزایش جمعیت و به دنبال آن افزایش تقاضای آب از یکسو و گسترش بی رویه حفر چاه و برداشت های اضافی از آب های زیرزمینی از سوی دیگر، موجب شده است که همواره شاهد افت سطح آب سفره های زیرزمینی و خشک شدن تدریجی قنات ها باشیم. بعنوان مثال طی 32 سال گذشته در آبخوان اصلی دشت یزد – اردکان، سطح آب زیرمینی حدود 14/49 متر پایین رفته است 1974-2006 طی سی سال گذشته قنات به دلیل حفظ تعادل آب های زیرزمینی بعنوان منبع پایدار آبیاری و تأمین آب برتری دارد. قنات که شاهکار ایرانیان لقب دارد، بی شک می تواند نماد توسعه پایدار باشد. در تحقیق حاضر که به روش اسنادی صورت گرفت، به بررسی ابعاد و کارکردهای مختلف قنات پرداخته شده است و نتایج حاصل بیانگر ارزشمندی و سودمندی این فن در پایداری زیست محیطی و بهره برداری بهینه از آب سفره های زیرزمینی است. علاوه بر آن ترویج دهنده فرهنگ قناعت، اعتدال و شکیبائی در جامعه و رونق دهنده اقتصاد و معیشت مردم است. بنابراین با الگوگیری از این فن بومی می توان مدیریت های کارامدتری را در بهره برداری و استحصال آب های زیرزمینی داشت. بی شک اگر به مزایای بهره برداری پایدار توسط قنات آگاهی پیدا شود، شاید بتوان فرهنگ استفاده از قنات را دوباره گسترش داد

کلیدواژه ها:

توسعه پایدار ، قنات ، منابع آب زیرزمینی