بررسی روشهای مختلف افزایش کمی و کیفی اسانس، مواد موثره و سایر محصولات فرعی گل محمدی Rosa damascena Mill. در کشور
صاحب اثر: سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
نوع محتوی: طرح پژوهشی
زبان: فارسی
استان موضوع گزارش: تهران
شهر موضوع گزارش: تهران
شناسه ملی سند علمی: R-1092258
تاریخ درج در سایت: 27 بهمن 1397
دسته بندی علمی: علوم کشاورزی
مشاهده: 266
تعداد صفحات: 629
سال انتشار: 1388
نسخه کامل طرح پژوهشی منتشر نشده است و در دسترس نیست.
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
چکیده طرح پژوهشی:
چکیده گل محمدی (Mill Rosa damascena) به عنوان مهمترین گونه معطر در نقاط مختلف ایران و جهان مورد بهره برداری قرار گرفته و نیازمند تحقیقات به زراعی و به نژادی فراگیر می باشد. به منظور بررسی توانمندی ژنتیکی گل محمدی برای افزایش عملکرد تولید و انتخاب واریته های مطلوب، اکسشن های این گیاه از 33 منطقه در 28 استان ایران جمع آوری پس از استقرار و انجام مطالعات مختلف مزرعه ای و آزمایشگاهی در موسسه تحقیقات جگلها و مراتع کشور، از کلیه اکسشن ها به تعداد لازم نها ل پاجوشی تهیه و همراه با اکسشن های بومی (در استان کردستان برای مثال تعداد49 اکسشن گل محمدی 12 اکسشن بومی کردستان و37 متعلق به نواحی مختلف کشور) به اجرای پروژه حاضر با هدف شناسایی میزان تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیکی و فنولوژیکی و همچنین برآورد همبستگی این صفات با همدیگر و نیز و تاثیر آنها عملکرد، در مراکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استانصهای کردستان، همدان، مرکزی، اصفهان، فارس، کرمان، خوزستان و خراسان رضوی طی سال های 1383-1387 به اجرا در آمد. نتایج بدست آمده در استان کردستان بیانگر وجود تنوع معنی دار (1% p ) از لحاظ تقریبا تمام صفات مورد بررسی در بین اکسشنهای گل محمدی بود. وجود تنوع ژنتیکی غنی در بین اکسشنها می تواند زمینه مناسبی برای اقدامات اصلاح نژادی در راستای بهبود عملکرد گل و اسانس فراهم نماید. همچنین تقریبا تمام صفات مورد بررسی در بین سالهای آزمایش تفاوت معنی داری را نشان دادند که به واسطه اختلاف شدید وضعیت بارندگی و دما در بین سالها (سال 85 گرم و خشک، سال86 خنک و مرطوب و سال 87 گرم و بسیار خشک) و همچنین ماهیت برخی صفات (صفاتی مانند ارتفاع گیاه، تعداد گل، عملکرد گل و غیره که با افزایش سن گیاه رشد افزایشی دارند) بوده است. تمام صفات فنولوژیکی و بسیاری از صفات مورفولوژیکی دارای واریانس اثر متقابل اکسشن ا سال (GY) معنی دار بودند که بیانگر آن است که تغییرات صفات مذکور از سالی به سال دیگر در بین اکسشنها متفاوت بوده و در حقیقت نشان دهنده واکنش متفاوت اکسشنها به تغییرات سال از لحاظ این صفات است. در شرایط سنندج فعال شدن جوانه های برگ در حدود 11 اسفند، باز شدن جوانه برگ در حدود 25 اسفند، کامل شدن برگ در حدود 10 فروردین، ظهور غنچه در حدود 3 اردیبهشت، باز شدن گل در حدود 25 اردیبهشت، خاتمه گلدهی در حدود 24 خرداد(دو اکسشن کهکیلویه1و گلستان1 با مدت زمان تا خاتمه گلدهی به ترتیب حدود 129 و 227 روز رفتار غیر طبیعی نشان دادند)، شروع خزان در حدود 8 آذر، خزان در حدود 23 آذر و طول دوره رشد حدود 331 روز بود. بر اساس همبستگی بین صفات اکسشنهای با دوره ظهور و تکمیل برگ طولانی تر، دارای دوره بازشدن و تکمیل گل و گلدهی بیشتری نیز می باشند. میانگین کل (سالها و اکسشنها) ارتفاع گیاه، قطر تاج پوشش، متوسط تعداد برگ در پایه ، سطح کل سبز، شاخص سطح برگ، درصد آلودگی به آفت شته و شادابی عمومی به ترتیب برابر 06.118 سانتی متر، 15.192 سانتی متر، 93.3284 عدد، 14.64237 سانتی متر مربع، 1.،20.12 5 درصد و 67.2 بود. ارتفاع و قطرتاج با روزهای تا باز شدن جوانه برگ، تکمیل برگ، ظهور غنچه، باز شدن گل، اندازه میوه، تعداد دانه در میوه و درصد خزان دارای همبستگی منفی و معنی دار، اما با متوسط تعداد برگ در پایه ، سطح کل سبز، شاخص سطح برگ ، قطر گل، تعداد گلبرگ در گل ، اندازه نهنج، تعداد گل در پایه و عملکرد گل در پایه رابطه مثبت و معنی دار(1% p) نشان داده اند که بیانگر آن است که افزایش زمان ظهور پدیده های حیاتی گیاه (فنولوژی) منجر به کاهش ارتفاع گیاه و قطر تاج پوشش به عنوان دو صفت رویشی مهم می گردد. میانگین کل زاویه شاخه فرعی با اصلی 3.42 درجه، تعداد برگچه در برگ 2.6 عدد، طول برگچه5.2 سانتی متر، عرض برگچه8.1 سانتی متر ، اندازه برگچه6.4 سانتی متر مربع ، نسبت طول برعرض برگچه 1.،4 سطح برگچه98.2 سانتی متر مربع ، وزن خشک برگ22.0 گرم ، طول برگ9.5 سانتی متر ، عرض برگ9.4 سانتی متر ، سطح برگ4.18 سانتی متر مربع ، وزن به سطح برگ01 گرم بر سانتی متر مربع، تراکم خار در شاخه9.14 عدد ، قطر گل8.5 سانتی متر ، تعدادمادگی5.33 عدد ،تعداد پرچم57 عدد ، طول گوشوارک09.1 میلی متر، عرض گوشوارگ41.0 ، اندازه گوشوارگ48.0 میلی متر مربع ، نسبت طول به عرض گوشوارک3.،07 طول غنچه20.1 سانتی متر، عرض غنچه 8.0سانتی متر ، اندازه غنچه12.1 سانتی متر مربع، نسبت طول برعرض غنچه1.،44 طول خار5.0 سانتی متر ، طول نهنج6.0 سانتی متر ، عرض نهنج4.0 سانتی متر ، طول در عرض نهنج0.،3 طول بر عرض نهنج1.،5 طول دمگل4.2 سانتی متر ، طول دمبرگ6.1 سانتی متر ، طول میوه3.16 میلی متر، عرض میوه4.11 میلی متر، طول میوه بر عرض میوه 6.1 و تعداد دانه در میوه 7.4 عدد بود. میانگین کل طول دوره گلدهی برابر 5.29 روز ، تعداد گل در پایه برابر 14.539عدد، وزن تر گل 38.2 گرم، عملکرد گل در پایه 11.1205 گرم، وزن خشک گل 89.1 گرم، درصد ماده خشک گل 37.20 درصد، وزن تر گلبرگ 85.1 گرم، تعداد گلبرگ در گل 52.38 عدد، وزن خشک گلبرگ 58.1 گرم، نسبت وزن گلبرگ به وزن گل 0.،79 عملکرد گلبرگ در پایه 13.943 گرم، بازده اسانس00011.0 یا 01.0 درصد و عملکرد اسانس در بوته برابر 1313.0گرم در بوته بود. اکسشن های فارس،1 کردستان،2 کردستان3 ، فارس،2 اردبیل1و یزد2 با عملکرد به ترتیب ،2963 ،2274 ،2069 ،1870،1870 2016 گرم در پایه دارای بیشترین و لرستان1با 225گرم دارای کمترین عملکرد گل در پایه بودند. همچنین اکسشن های اصفهان ،3 اصفهان،2 کردستان،2 اصفهان4 و فارس2 به ترتیب با عملکرد برابر 0.،0 3719.،0 3403.،2838.0 3279 و 2665.0 گرم دارای بیشترین عملکرد اسانس در پایه بودند. با مقایسه نتایج صف