گزینش منابع مقاومت به بیماری زنگ زرد در لاین های گندم آزمایش های مقایسه عملکرد مقدماتی، پیشرفته و امید بخش یکنواخت چهار اقلیم کشور1396-1395

در این تحقیق گزینش لاین های مقاوم گندم مربوط به چهار اقلیم کشور در سال زراعی 96-1395 نسبت به بیماری زنگ زرد در کرج (شرایط گلخانه)، ایستگاه های ساری، مشهد، زرقان و اردبیل (در شرایط آلودگی مصنوعی مزرعه) انجام شد. بدین منظور ، در فصل کاشت هر لاین آزمایشی روی دو خط یک متری (بر روی یک پشته) کاشته و در اطراف خزانه رقم حساس بولانی به عنوان منتشرکننده آلودگی کاشته شد. یادداشت برداری از بیماری در مرحله ظهور برگ پرچم و در صورت امکان پس از رسیدن میزان بیماری به حد نهایی در رقم حساس (بولانی) با تعیین درصد پوشش آلودگی سطح برگ (100-0) بر اساس روش اصلاح شده کاب (The modified Cobb scale) انجام شد. همچنین از واکنش گیاه نسبت به آلودگی (تیپ آلودگی) بر اساس روش رولفز و همکاران یادداشت برداری گردید. نتایج حاصله در جدول های 1 الی 6 ارایه شده است. در ارزیابی 1656 لاین و رقم گندم متعلق به آزمایشات مختلف به نژادی، 1389 ژنوتیپ معادل 88/83 درصد مقاومت قابل قبولی را نشان دادند (جداول 6-1). نتایج نشان داد که از میان 263 لاین اقلیم سرد تعداد 145 (13/55 درصد)، از 574 لاین اقلیم گرم مرطوب شمال تعداد 530 (33/92 درصد)، از 373 لاین اقلیم گرم جنوب 323 (59/86 درصد)، از 232 لاین اقلیم معتدل 204 (93/87 درصد)، از 134 لاین شوری گندم 110 (09/82 درصد) و از 80 لاین گندم دوروم تعداد 77 لاین (25/96درصد) از مقاومت قابل قبول نسبت به بیماری زنگ زرد در مناطق مورد مطالعه برخوردار بودند. سایر لاین ها، واکنش هایی در حد نیمه حساسیت تا حساسیت را از خود نشان دادند. بررسی مقاومت در مرحله گیاهچه ای در مقابل دو نژاد 214E186A+,Yr27 و 238E190A+, Yr27 مقاومت بیش از 50 درصدی ژنوتیپ ها را نشان داد. این موضوع تایید کننده ی حضور ژن(های) گیاهچه ای در آنها می باشد. سایر لاین ها، واکنش نیمه حساسیت تا حساسیت را در مرحله گیاهچه ای از خود نشان دادند. واژه های کلیدی: گندم، بیماری زنگ زرد و مقاومت