بررسی هیبریدهای منورم چغندرقند (.Beta vulgaris L) تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف ازنظر مقاومت به خشکی در مرحله جوانه زنی و رشد گیاهچه

این تحقیق در سال 1393 به منظور بررسی عکس العمل هیبریدهای منوژرم چغندرقند تولیدشده در شرایط آب و هوایی مختلف به تنش خشکی و مقایسه هیبریدهای حاصل از تلاقی لاین های مختلف چغندرقند تحت شرایط آب و هوایی متفاوت ازنظر جوانه زنی و رشد گیاهچه در آزمایشگاه تکنولوژی بذر اداره اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اردبیل تحت شرایط آزمایشگاهی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار، انجام گردید. فاکتورهای آزمایش شامل بذر هیبرید های چغندرقند متشکل از 20 سطح (هیبریدهای حاصل از تلاقی 4 پایه پدری SHR.1-P.12،F-8662، FC709-2/24 وS1-88227 و 5 پایه مادری 436×7112، SB36×7112، 231×261، SB37×28874 و 419×SB36 که در دو منطقه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اردبیل و ایستگاه تحقیقات کشاورزی مطهری (کمال آباد) واقع در کرج تولیدشده بود) و پتانسیل مختلف اسمزی با پنج سطح (0، 2-، 4-، 6- و 8- بار) بودند. در این تحقیق مولفه های جوانه زنی (حداکثر، سرعت و زمان تا شروع جوانه زنی)، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه غیرنرمال، طول ریشه چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه بررسی ­شدند.نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر منطقه تولید بذر، تنش خشکی و همچنین تفاوت هیبریدهای مختلف چغندرقند بر روی درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، زمان تا شروع جوانه زنی، درصد بذر سبز شده، درصد گیاهچه های غیرنرمال، طول ریشه چه، طول هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه معنی دار است. علیرغم اینکه در بذرهای تولیدی در ایستگاه کرج درصد جوانه زنی به مراتب پایین تر بود ولی نکته مهم و قابل توجه در این تحقیق این بود که سرعت جوانه زنی در بذرهای تولیدی در ایستگاه تولید بذر کرج نسبت به بذرهای تولیدشده در اردبیل بیشتر بود. با کاهش پتانسیل آب درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، درصد سبز شدن، طول ریشه چه و هیپوکوتیل و وزن خشک گیاهچه در بذرهای هیبریدهای مختلف تولیدشده در هر دو منطقه کاهش یافت و زمان تا شروع جوانه زنی و درصد گیاهچه های غیر نرمال افزایش یافت. ولی مقدار کاهش در بذرهای حاصل از مناطق مختلف تولید بذر متفاوت بود و در بذرهای تولیدشده در اردبیل مقدار کاهش در مولفه های جوانه زنی و رشد گیاهچه نسبت به بذرهای تولیدشده در کرج کمتر بود؛ بنابراین بذرهای تولیدشده در منطقه کرج در مرحله جوانه زنی نسبت به تنش خشکی از حساسیت بیشتری برخوردارند. در بین بذر هیبریدهای تولیدشده در هر دو منطقه، هیبرید 7112*436×SHR01-P.12 بیشترین و هیبرید 419*SB36×S1-88239 کمترین درصد جوانه زنی را داشتند و هیبرید 261*231×SHR01-P.12 و 28874*SB37×SHR01-P.12 به ترتیب از بیشترین و کمترین سرعت جوانه زنی برخوردار بودند.

کلیدواژه ها:

اردبیل ، درصد سبز شدن ، سرعت جوانه زنی ، کرج ، هیبرید