ارزیابی هیبریدهای امیدبخش آفتابگردان از نظر عملکرد دانه و روغن در منطقه اصفهان

تعداد 13 هیبرید امید بخش آفتابگردان به همراه هیبریدهای آذرگل، آلستار و هایسان- 33 به عنوان شاهد در این مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفتند تا از نظر عملکرد دانه و روغن و زودرسی هیبریدهای برتر شناسایی شوند. به این منظور 16 هیبرید مورد نظر در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار از نظر صفات دوره رشد، ارتفاع بوته، زاویه خمش، قطر طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد روغن دانه در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان مطالعه گردیدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که هیبریدهای مورد بررسی از نظر کلیه صفات بجز قطر طبق در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیداری داشتند. مقایسه میانگین صفات بین شاهد و هیبریدها نشان داد که سه هیبرید از بین 13 هیبرید مورد مطالعه دارای طول دوره رشدی کوتاهتر نسبت به زودرسترین هیبرید شاهد آلستار بودند. تعدادی از هیبریدها تفاوت معنیداری را از نظر عملکرد دانه و وزن هزار دانه با ژنوتیپ های آذرگل و آلستار نشان نداده و دارای عملکرد بالایی بودند. هیبرید شماره 12 (Cms-522/2* Rn1-4) با دارا بودن 44/7درصد روغن نسبت به آذرگل با 42/8 درصد بیشترین مقدار این صفت را نشان داد. نتایج تجزیه خوشهای نشان داد که هیبرید شماره 11 حاصل از تلاقی Cms-19* Rn1-149 بهترین هیبرید از نظر عملکرد دانه و روغن در بین هیبریدهای مورد بررسی و در شرایط اصفهان بود و پس از آن هیبریدهای گروه های اول و دوم قرار داشتند. اگرچه همچنان بیشترین عملکرد دانه در آذرگل و هایسون مشاهده گردید اما تفاوت بین آنها و هیبرید 11 معنی دار نبود. از نظر صفت زودرسی اگرچه برخی از هیبریدها زودرستر از آلستار به عنوان یک هیبرید زودرس بودند، اما از نظر عملکرد دانه و روغن حد قابل قبولی را نشان ندادند، بنابراین نمی توانند قابل توصیه باشند. نتایج تجزیه عاملها سه عامل مختلف مرتبط با فنولوژیک گیاه، درصد روغن و عملکرد دانه را شناسایی کرد که می توان از طریق بار عاملی آنها هیبریدهای با بیشترین درصد روغن و عملکرد دانه و دوره رشدی را شناسایی کرد.

کلیدواژه ها:

هیبرید ، آفتابگردان ، عملکرد دانه ، درصد روغن