تبیین جایگاه علم و فناوری (بررسی وضعیت ایران و مقایسه آن با سایر کشورها)پیشنیاز اساسی تدوین استراتژی و ترسیم مسیر رشد و بهبود نظام علم و فناوری

علم و فناوری مقدمه اساسی و بنیادین توسعه پایدار و پیشنیاز ضروری پیشرفت و اعتلای کشورها است، همچنین امروزه اصلی ترین مؤلفه توانمندی کشورها را می توان علم و فناوری دانست که در مقایسه با سایر توانمندیها مانند اقتصاد، توانمندیهای سیاسی و نظامی، بهره مندی از مواهب طبیعی و غیره به مراتب بیشتر در کانون توجه دولتها قرار دارد. لذا بررسی و دستیابی به اینکه وضعیت و تحولات علم و فناوری کشور در سطح کلان و درمقایسه با سایر کشورها چگونه است، اهمیت فراوانی دارد. ارزیابی وضعیت علم و فناوری در پی ترسیم تصویری واقعی از این مقولات در کشور و بررسی و تحلیل زمینه ها و عوامل مربوط با استفاده از روشهای علمی است . ارزیابی علم و فناوری، فراتر از واقع نمایی صرف، شامل نوعی سنجش و داوری نیز هست و با استمداد از تجربه گذشته نوری به راه آینده میافکند . بنابراین مقدمه ای برای آینده نگری و آینده پژوهی و امری ضروری برای سیاستگذاری و تعیین و تدوین راهبردها و برنامه های رشد و بهبود علم و فناوری است . مقاله حاضر بیانگر وضعیت مهمترین شاخصهای علم و فناوری و بررسی روند تغییرات شاخص های مزبور در چند سال گذشته در کشور و مقایسۀ آن با اوضاع و آمارهای سایر کشورها است. در این مقاله کوشش خواهد شد با توجه به آمارها و نتایج منتشره در گزارشهای اول و دوم ارزیابی کلان علم و فناوری کشور، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ، وضعیت علم و فناوری در کشور و روندی که درپنج سال قبل طی نم وده است معین شود . علاوه بر آن وضعیت شاخصهای علم و فناوری در مقایسه با سایر کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه تبیین گردد و پس از بررسی و مطالعه، چالشهای نظام علم و فناوری [بعنوان زیربنای توسعه پایدار ] تعیین شود . همچنین براساس نتایج ودستاوردهای پژوهش و تجارب سایر کشورها، راهکارهای رفع چالشها و رشد و بهبود نظام علم و فناوری ا رائه می گردد