بررسی حقوق شهروندی در ایران

امروزه مفهوم شهروندی به عنوان منزلتی اجتماعی در نگرش به جامعه مدنی تلقی می شود و شهروند به عنوان عضو یک جامعه سیاسی فردی است که دارای حقوق و آزادی ها و وظایفی در ارتباط با این عضویت می باشد. توجه به حقوق شهروندی در هر جامعه ای باعث قوام، مشروعیت و استمرار نظام سیاسی خواهد شد. در واقع حقوق شهروندی دارای ابعاد مدنی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و قضایی می باشد و چگونگی کمیت و کیفیت بهره مندی از آن در هر جامعه از شاخصه های توسعه از مولفه های حکمرانی خوب می باشد. آزادی های مشروع در حوزه حقوق شهروندی در چهارچوب قانون اساسی کشورهای مردم سالار تعریف می شود و بنیان های کافی را برای همبستگی ملی، قومیتی، نژاد و جنسیت فراهم می کند. اعلامیه جهانی حقوق بشر با ایجاد معیاری مشترک برای سنجش دست آوردهای همه انسان ها و ملت ها در تحقق حق ها و آزادی های مشروع، خدمت اصلی به حق های پیشینی را انجام داد و با ایجاد تحولات بنیادین بین المللی و تصریح بر ارزش های اخلاقی انسانی، دوره کنونی را به دوران تحول، تنش و چالش برای ایجاد تعادل و توازن میان ادعاهای جهانی مبتنی بر حق های پیشینی یا همان حقوق بشر و قوانین، عرف ها، رویه ها و سنت های کشورها به منزله منابع حق پسینی تبدیل کرد. امروزه، این باور مطرح است که افراد به منزله شهروند حق ها و آزادی هایی دارند که دولت ها و جامعه بین المللی مکلف هستند از آنها حمایت کنند. با مطالعاتی که در زمینه آزادی های مشروع در حوزه حقوق شهروندی صورت گرفت می توان بیان نمود که پیشگام بودن قوه قضاییه در دادرسی و محاکمات عادلانه و پایبندی به حقوق شهروندی بیشترین تاثیر را در زمینه ی تحقق حقوق شهروندی در میان سایر ارکان حکومتی دارد که در این زمینه می توان به دیدگاه های مختلفی از جمله کارکرد دولت و شهروندان و مناسباتاجتماعی اشاره کرد که نیازمند بررسی این دودیدگاه در کنار یکدیگر است.

کلیدواژه ها:

حقوق شهروندی ، آزادی های مشروع ، نظام حقوقی ایران ، دادرسی و محاکمات ، عدالت