کیفیت خواب و عوامل مرتبط با آن در سالمندان

سابقه و هدف: سالمندی فرایندی است که با دگرگونی های عمیق در سه بعد فیزیولوژیک ،روانشناختی و جامعه شناختی انسان همراه است.خواب با کیفیت کیفیت پایین، بعد از سردرد و اختلال های گوارشی ، در رتبه سوم مشکل های سالمندی قرار دارد.مطالعات نشان داده بیش از 57 درصد سالمندان مشکل خواب خود میکنند و تنها 12 درصد ،از مشکل های خواب شاکی نیستند. این مطالعه با هدف تعیین کیفیت خواب و عوامل مرتبط با آن در سالمندان شهرستان مسجدسلیمان در سال 1394 انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی مقطعی به صورت در دسترس بر روی سالمندان شهرستان مسجدسلیمان در سال 1394 انجام شد. جهت جمع آوری داده ها از پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ( PSQI) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری SPSS ورژن 18 و آزمون های آماری t مستقل و ضریب همبستگی پیرسون و آنوا استفاده شد. یافته ها: 160 سالمند با میانگین سنی2.56± 64.26 وارد مطالعه شدند. 43.1 درصد از نمونه ها مرد و بقیه زن بودند. میانگین نمرات کیفیت خواب در این افراد 3.71 میباشد که نشان دهنده کیفیت خواب نرمال میباشد. این افراد در زیر مقیاس های اختلالات عملکردی روزانه،میزان بازدهی خواب،استفاده از دارو های خواب آور و مدت زمان خواب فاقد مشکلات جدی خواب و در زیر مقیاس های کیفیت ذهنی خواب ، تاخیر در به خواب رفتن و اختلالات خواب دارای مشکلات خواب متوسط بودند. بین جنسیت و زیر مقیاس های کیفیت ذهنی خواب ،اختلالات عملکردی روزانه رابطه آماری معنی داری مشاهده شد(P<0/05).بین جنسیت و زیر مقیاس های تاخیر در به خواب رفتن ،مدت زمان خواب، میزان بازدهی خواب و استفاده از دارو های خواب آور رابطه آماری معنی داری مشاهده نشد(P> 0/05). بین تاهل ،اشتغال،تحصیلات،سابقه ی بیماری و وضعیت مسکن رابطه آماری معنی داری مشاهده شد(P<0/05). نتیجه گیری: با توجه به وجود اختلال در برخی از زیرمقیاس های کیفیت خواب سالمندان و اینکه این قشر در معرض خطر مسمومیت دارویی میباشند لذا توصیه میگردد جهت بهبود کیفیت خواب این سالمندان به ویژه زنان، راهکارهای مناسب غیر دارویی از جمله عدم استفاده از مواد محرک مثل قهوه و چای و گرفتن دوش آب گرم قبل از خواب اتخاذ گردد.

کلیدواژه ها:

سالمندی ، کیفیت خواب ، سلامت روان