معیارهای انتخاب عنوان منظومه های فارسی تا قرن هشتم و دلایل رواج چندعنوانی

هدف این مقاله نشاندادن ویژگیهای عنوان منظومه های فارسی است، که با روش تحلیل محتوا و با تاکید بر منظومه های فارسی تا قرن هشتم، با بررسی نزدیک به صد اثر، عنوان آنها را از دیدگاه های مختلفی همچون معیار نامگذاری، حوزه اخذ عنوان، تناسب با محتوا، تفاوت عنوان در انواع مختلف ادبی، دلایل رواج چندعنوانی، کاربرد صنایع بدیعی و بیانی در عنوان، و مباحثی از این دست، مورد بررسی قرار گرفته است. مواردی چون شخصیتهای داستانی اثر، تقلید و استقبال از آثار دیگر، نتیجه غایی و اخلاقی اثر، نوع ادبی، موضوع وصفی اثر، نام سراینده یا فردی که اثر به او تقدیم شده، الهام از خداوند، خلاقیتهای ذوقی و ادبی و استفاده از کلمات اولیه منظومه از معیارهای نام گذاری اثر بوده است. وجود معیارهای مختلف موجب شده، گاهی یک اثر چندین عنوان مختلف داشته باشد و مشکلاتی را برای شناخت آثار شاعران بهوجود آورد. اگرچه برخی از شاعران در مقدمه یا بخشهای دیگر اثر خود، به دلایل انتخاب عنوان اشاره کرده اند، باز عنوان برخی منظومه ها را دیگران برگزیدهاند. از میان انواع ادبی در منظومه های غنایی و حماسی از آنجا که در اکثر موارد، براساس شخصیت یا شخصیت های اصلی عنوان گذاری انجام میشده، معیار دقیق تر و ثابت تری وجود داشته است.

کلیدواژه ها:

عنوان اثر ، منظومه های فارسی ، پیرامتنیت ، تحلیل بلاغی.