ابعاد و مفاهیم انگیزه خدمت عمومی و عوامل اثرگذار بر آن

موضوع انگیزه کارمندان مدت های مدیدی است که یکی از مسئله های جذاب برای دانشمندان و عموم مردم بوده است. توجه به عواملی که باعث ایجاد انگیزه در کارکنان و رفع نیازهای آنها می شود و نیز توجه به تفاوتهای فردی کارکنان، یکی از مهمترین موضوع هایی بشمار می روند که در بهره وری نیروی انسانی دارای اهمیت هستند .انگیزه خدمت، عاملی است که رفتار کارکنان را در جهت خاصی سوق داده و بر کیفیت و کمیت فعالیتها و میزان پیشرفت آنها تاثیرگذار است. انگیزه خدمت عمومی عبارت است از اعتقادات، ارزشها و نگرش هایی که فراتر از منافع شخصی و سازمانی منجر به افزایش بهره وری کارکنان و بهبود ارایه خدمت می شود. در تعریفی کلی، تمرکز مشترکی روی انگیزه ها و عمل در حوزه خدمات عمومی وجود دارد که هدف آن خدمت به دیگران و شکل دهی رفاه برای جامعه است. روان شناسان اجتماعی و جامعه شناسانی که به تحقیق و مطالعه خدمات عمومی پرداخته اند از عبارت انگیزه خدمت عمومی برای اشاره به این پدیده استفاده نموده اند. انگیزه خدمت عمومی در قالب یک الگوی چهار بعدی مفهوم پردازی شده است. این ابعاد عبارتند از: تمایل به خط مشی گذاری عمومی، تعهد به منافع عمومی، دلسوزی، ایثار و فداکاری. اندیشمندان در تحقیقات گسترده بیان داشته اند که عوامل متعدد سازمانی و غیرسازمانی از جمله ویژگی های نقش، شفافیت اهداف، رهبری تحول آفرین، جامعه پذیری خانواده، جامعه پذیری دینی، ایدئولوژی سیاسی، خصیصه های شخصیتی، ویژگی های جمعیت شناختی و شناسایی حرفه ای در تقویت انگیزه خدمات عمومی تاثیر گذار بوده است. ابعاد مختلف سازمانی و غیرسازمانی اثرگذار بر انگیزه خدمت عمومی، نقش به سزایی در بهبود عملکرد، رضایت شغلی و تقویت رفتار شهروندی سازمانی کارکنان داشته است، از اینرو این مقاله به بررسی آندسته از عوامل اثرگذار بر انگیزه خدمت عمومی به صورت تئوریک با بیان پیشینه و نتایج سایر تحقیقات پرداخته است. روش پژوهش از نوع توصیفی کیفی با رویکرد کتابخانه ای می باشد و سعی گردیده است که مفاهیم مطرح در این حوزه توضیح داده شود. طبق نتیجه، عوامل سازمانی و غیرسازمانی رابطه قابل توجهی با انگیزه خدمت عمومی و عملکرد کارکنان داشت.

کلیدواژه ها:

انگیزه خدمات عمومی ، ویژگی های نقش ، شفافیت اهداف ، رهبری تحول آفرین ، جامعه پذیری خانواده و مذهبی ، ایدئولوژی سیاسی ، خصیصه های شخصیتی