تاثیر بحران آب در ایجاد مخاطرات امنیتی و راهبردهای کاهش آن (مطالعه راهبردی استان سیستان و بلوچستان)

از عناصر ذاتی امنیت چند بعدی بودن آن است و در نتیجه پیشرفت و به روز بودن این حوزه، نیاز بهپیش زمینه هایی دارد که یکی از آنها مدیریت و توسعه منابع آب در کشور می باشد. کمبود منابع آب، رقابت،تنش های داخلی و بین المللی برای استفاده هر چه بیشتر از این منبع مشترک را افزایش داده و به علاوه، با اثرگذاریبر سایر شرایط اقتصادی، اجتماعی و ایجاد مخاطرات امنیتی در هر یک از این حوزه ها، امنیت ملی را تحت تاثیرقرار خواهد داد. این پژوهش با بررسی مخاطرات امنیتی ناشی از بحران آب و سایر عوامل راهبردی متاثر از آن کهاز جنبه های مختلف بر امنیت ملی اثر خواهند گذاشت، به تهیه یک چارچوب کلی برای تصمیم سازی ، تدوین واولویت بندی راهبردهایی در مدیریت بحران آب در راستای کاهش اثرات آن بر امنیت ملی و افزایش ضریب امنیتپرداخته است. بر اساس مطالعات صورت گرفته استان سیستان و بلوچستان از نظر شاخص های توسعه یافتگی تقریبادر پایین ترین سطح در مقایسه با متوسط های ملی قرار دارد و در نتیجه به عنوان منطقه مطالعاتی مورد بررسیقرار گرفته است.در این راستا در ابتدا با مطالعه منطقه و نظرسنجی از متخصصان حوزه های آب وامنیت، به شناخت شرایطراهبردی استان در قالب مدل تدوین راهبرد SWOT پرداخته شده است و عوامل داخلی و خارجی موثر بر شرایط راهبردی منطقه استخراج شده و با استفاده از ماتریس های ارزیابی عوامل داخلی (نقاط قوت و ضعف) و عوامل خارجی (فرصت ها و تهدیدها)، راهبردهای تدافعی (WT) به عنوان راهبردهای گروه برتر انتخاب و راهبردهای این گروه استخراج شده است. با استفاده از ماتریس برنامه ریزی راهبردی کمی (QSPM)؛ 8 راهبرد تدافعی استخراج و اولویت بندی شده است. بر اساس نتایج بدست آمده از روش فوق، راهبرد طراحی سامانه های مناسب مدیریت بحران و پدافند غیرعامل در بخش پشتیبانی منابع آب به عنوان برترین راهبرد در استان سیستان و بلوچستان انتخاب شده است.

کلیدواژه ها:

بحران آب ، مخاطرات امنیتی ، مدیریت راهبردی ، راهبرد SWOT ، سیستان و بلوچستان