بررسی نظام های مسئولیت قراردادی و قهری در حقوق موضوعه ایران

اصولا مسئولیت مدنی به معنای عام خودش، دربرگیرنده دو عنوان کلی مسئولیت قراردادی و غیر قراردادی می باشد. چنانچه قراردادی بین یک یا چند شخص وجود منعقد گردد و یکی از آنها مرتکب نقض قرارداد گردد و به تبع آن به طرف مقابل ضرر وارد شود، ناقض قرارداد، مسئولیت قراردادی داشته و لزوما باید از عهده ی خسارت وارده برآید. لیکن چنانچه در فرضی، شخصی به شخص دیگر ضرری وارد نماید، بدون اینکه بین آنها قراردادی وجود داشته باشد، یا اگر قراردادی وجود دارد، ضرر وارده ارتباطی با قرارداد ندارد،مسئولیت غیر قراردادی پا به میدان می گذارد. در این خصوص سوالاتی مطرح می گردد که آیا مسئولیت قراردادی و غیر قراردادی دو نظام حقوقی مختلف هستند یا نظام حقوقی واحدی را تشکیل می دهند در پاسخ باید چنین اظهار داشت که در این خصوص بین حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد، تمایز این دو مسئولیت نه تنها از لحاظ تئوری بلکه از لحاظ عملی نیز دارای آثار و فواید زیادی می باشد از جمله در میزان جبران خسارت، بار اثبات دعوا، صلاحیت مرجع رسیدگی و غیره ... برخی این دو نظام را متمایز از یکدیگر می دانند ولی برخی دیگر معتقدند که چون هدف مسئولیت مدنی جبران ضرر می باشد، این دو نظام حقوقی واحد می باشند. در اثر مذکور به این نتیجه خواهیم رسید که نظام مسئولیت قراردادی از جهات مختلف متمایز و متفاوت از مسئولیت غیر قراردادی می باشد.

کلیدواژه ها:

مسئولیت مدنی ، مسئولیت قراردادی ، مسئولیت قهری ، شباهت ، تفاوت