رویکردهای تاریخی میرزا کوچک خان در طول فعالیت نهضت جنگل

یکی از نخستین جنبش های تاریخ معاصر ایران را میتوان نهضت جنگل در گیلان به رهبری میرزا کوچک خان دانست. این نهضت که با جنگ جهانی اول آغاز شد، پس از هفت سال مبارزه سرکوب گردید. ولیکن میتوان گفت جدال دولتهای روس و انگلیس نه تنها بر اوضاع ایران در این دوره تاثیر گذاشت، بلکه موجبات به وجود آمدن یک نهضت فراگیر را در میان مردم رقم زد. همچنین تجارب میرزا کوچک خان در نهضت مشروطیت از یک سو و در جنگ گمش تپه از سوی دیگر و در نهایت شروع جنگ جهانی اول و اشغال ایران، ریشه چنین تفکری را در ذهن وی پدیدار ساخت. لذا از همان نخستین ماه های جنگ جهانی اول سعی در عملی نمودن افکار خود برآمد تا این که پس از مذاکرات مفصلی که در تهران با یاران خود داشت، قیام را در شمال شعله ورساخت. اما از آنجاییکه این جنبش دارای احساسات آزادیخواهی و اسلامخواهی بود، به جهت ضعف سیاسی و تکنیکی رنگ و بوی شکست به خود گرفت. پژوهش حاضر بر آنست تا با روش توصیفی – تحلیلی، پس از بررسی شخصیت و افکار میرزا کوچک خان به چگونگی فراهم نمودن مقدمات نهضت جنگل و نحوه برخورد با مخالفینش و رویکرد میرزا نسبت به دول روس و انگلیس و در نهایت به وضع اجتماعی و سیاسی ایران در سال 1299 ه. ش وفرجام نهضت جنگل بپردازد.

کلیدواژه ها:

نهضت جنگل ، میرزا کوچک خان ، ایران ، روسیه ، انگلیس