گفتمان هنر اسلامی در شکل گیری ساختار کلیساهای دوره صفوی ( نمونه موردی: کلیسای میناس اصفهان )

ارامنه به عنوان قومی مهاجر در زمان شاه عباس اول از منطقه قفقاز به ایران مهاجرت و در اصفهان ساکن شده اند. این قوم تلاش نمود تا خود را با جامعه ایران منطبق ساخته، زمینه های تعامل را در ساحات مختلف برقرار سازد. در این میان کلیساها با استفاده از عناصر ایرانی و اسلامی در کنار عناصر ارمنی و مسیحی نمایش دهنده نگاه تسامح گونه حکومت و مردم ایران در آن دوره بوده است. هدف از این تحقیق بررسی تعامل قوم ارامنه به عنوان اقلیت با ایرانیان و نشان دادن ریشه های مشترک فرهنگی و اجتماعی آنها بوده است. در این پژوهش با استناد به مطالعات کتابخانه ای و مشاهده میدانی و به روش توصیفی تحلیلی و تطبیقی و استدلال منطقی صورت گرفته و در نمونه موردی نیز به تحلیل مشخصه های کالبدی، فضایی و تزیینات بنا پرداخته شده است. بر این مبنا، ابتدا به بررسی هنر اسلامی و هنر مسیحی و تجلی آن ها در بناهای مذهبی پرداخته و با تطبیق این دو گفتمان، چگونگی تاثیر هنر اسلامی بر کلیسای میناس تبیین شده است. نتایج حاصل نشان می دهد که ارامنه از تمامی ظرفیت های مادی معنوی خود در جهت ساخت کلیساها استفاده نموده، در حوزه سازه با استفاده از مصالح بوم آورد به ساخت قوس ها، فضاها و سازه ایرانی و در تزیینات با استفاده از نقوش گره چینی، اسلیمی و ختایی در قالب آجر، کاشی و نقاشی دیواری از تمامی امکانات موجود در هم آمیزی سنت های معماری ایرانی و ارمنی سود برده است و با به کارگیری صلیب در تمام کلیسا و همچنین نقوش دیواری با داستان هایی از حضرت مسیح (ع) سعی در هویت بخشی بنا نموده است.

کلیدواژه ها:

دوره صفوی ، هنر و معماری اسلامی ، هنر و معماری مسیحی ، دوره شاه عباس ، کلیسای میناس