ارزیابی تغییرپذیری محتوای الکترون یونسفری بیش از رخداد زمین لرزه ها (مطالعه موردی: زمین لرزه 16 آوریل 2016 مویسن Mw=7/8)

زمین لرزه یکی از تلخ ترین و مخرب ترین حوادثی است که زندگی بشر را همواره متاثر ساخته است. بدین جهت این حادثهطبیعی، ذهن محققین و دانشمندان را به خود مشغول کرده است تا بتوانند نشانه هایی را قبل از وقوع زمین لرزه بیابند و سعیدر پیش بینی آن نمایند. زمین لرزه ها علاوه بر اینکه باعث ایجاد تغییراتی در لیتوسفر می شوند، می توانند اتمسفر را نیز متاثرسازند. یونسفر از بخش های میانی تا بالایی اتمسفر است (ارتفاع بین 50 تا 600 کیلومتر) و قسمت های عمده ای از آن توسطپرتوهای ایکس و فرابنفش ناشی از فعالیت های خورشیدی یونیزه شده است. محتوای الکترونی یونسفر تحت تاثیر عواملیمانند فعالیت های خورشیدی، تشعشات کیهانی، برخی عوامل زمینی بشرزاد (مانند امواج رادیویی و سیگنال های رادیویی وهارپ) و طبیعی (رخداد زمین لرزه های نسبتا قوی) قرار می گیرد. وقوع زمین لرزه های بزرگ، به واسطه تاثیر بر ویژگی هایمغناطیسی زمین (ژیومغناطیس)، باعث تغییرات نسبتا کوتاه مدت در محتوای الکترونی یونسفر می شوند. براساسپژوهش های انجام گرفته یکی از پیش نشانگرهای زمین لرزه، تغییرات غیرعادی محتوای الکترونی قبل از وقوعزمین لرزه های بزرگ (بزرگتر از 6 ریشتر) است. در این پژوهش تغییرات TECدر زمین لرزه مویسن تعیین و بررسی شده است. برای آشکارسازی رابطه ی بین آنومالی تغییرات محتوای الکرونی، زمین لرزه های بزرگ و فعالیت خورشیدی ازاز راهکاری مبتنی بر تبدیل موجک استفاده شده است. همچنین از همبستگی متقاطع برای آشکارسازی ارتباط بین آنومالیتغییرات محتوای الکترونی و زمین لرزه های بزرگ استفاده شده است. نتایج حاصل تغییرات معنیدار محتوای الکترونی رادر محدوده 62 روز مانده به زمین لرزه به خوبی نشان می دهند.

کلیدواژه ها:

تبدیل موجک ، زلزله مویسن ، روش تورنس – کومپو ، کاهش مخاطرات ، محتوای کلی الکترون ، یونسفر