پیش بینی فاصله پرتاب سنگ ناشی از انفجار در معدن سنگ آهن شماره یک گل گهر

عملیات انفجار یکی از مهم ترین فرآیندهای استخراج معادن است که همواره عوارض نامطلوب و ناخواسته ای دارد. یکی از این عوارض پدیده پرتاب سنگ است که می تواند پیامدهای ناخوشایندی مانند آسیب به تجهیزات و افراد در معدن به همراه داشته باشد. اولین گام برای کاهش این پدیده، پیش بینی دقیق است. در این مطالعه روش های مختلفی برای پیش بینی پرتاب سنگ وجود دارد که شامل روش های تجربی، ریاضی و هوش مصنوعی می شوند. در این میان، روش های هوش مصنوعی به دلیل دقت، کارایی و سرعت بالاتر از مرتبت بیشتری برخوردار هستند. راستا، معدن سنگ آهن شماره یک گل گهر به عنوان محل مطالعه مورد انتخاب شد. پس از جمع آوری داده های عملیات انفجار و محاسبه ضریب همبستگی هر کدام از پارامترها با پدیده پرتاب سنگ، پارامترهایی نظیر نسبت فاصله ردیفی به بارسنگ، فاصله ردیفی چال ها، طول چال ها، طول گل و امتیاز توده سنگ به عنوان پارامترهای موثر بر پرتاب سنگ شناسایی شدند. در ادامه، با استفاده از برنامه ریزی بیان ژن (GEP) و نرم افزار GEPXpro Tools ۵.۰، مدل های پیش بینی پرتاب سنگ ساخته شدند. از میان مدل های پیش بینی، مدل GEP با میانگین خطای مطلق ۱.۴۹، میانگین خطای نسبی ۵.۵۳ و ضریب تعیین ۰.۸۸، میانگین مربع خطای ۳۹.۰۹ و میانگین مربع خطای ۰.۸۳ به عنوان بهترین مدل شناخته شد. به کارگیری روش های نوین پدیده پرتاب سنگ می تواند آثار زیان بار در عملیات انفجار به ویژه مدل های مبتنی بر هوش مصنوعی، کاهش اثرات زیان بار داشته و در نهایت، به بهبود عملکرد عملیات انفجاری و معدن کاری منجر شود.

کلیدواژه ها:

انفجار ، پرتاب سنگ ، معدن گل گهر ، برنامه ریزی بیان ژن