تحلیل روند دینامیک منازعه دریاچه ارومیه با مفاهیم پایه نظریه بازی

ویژگی های یک منازعه آب اغلب با گذشت زمان تغییر می کند و اولویت های ذینفعان و تصمیم سازان ممکن است در طی روند منازعه تغییر پیدا کند. نظریه بازی یک دیدگاه کارامد برای تحلیل ساختار پویای منازعات منابع آب بدست می دهد که می تواند با مفاهیم ساده خود به بررسی ابعاد مختلف فیزیکی، اجتماعی و سیاسی منازعات آب بپردازد. مهم ترین منازعه آبی سالیان اخیر کشور مسیله دریاچه ارومیه بوده است که تصمیمات ذینفعان و تصمیم سازان (بازیکنان) حوضه آبریز آن برای حداکثر کردن منافع فردی خود، شرایط نامساعدی را برای دریاچه رقم زده است. پیامدهای این منازعه افت شدید تراز سطح آب دریاچه و به تبع آن ایجاد نارضایتی های اجتماعی و از طرف دیگر افزایش فشار سیاسی اجتماعی بر مصرف کنندگان برای کاهش میزان مصرف بوده است. مهم این که در دوره های خاصی شدت منازعات سالیانه به اوج خود می رسد. مفاهیم پایه نظریه بازی قادر است نتایج این وضعیت خاص را پیش بینی کند و با تحلیل مسیله، به ارایه دیدگاه ها و راه حل های مفیدی برای حل آن بپردازد. این مقاله به توصیف دوره ای خاص از ساختار پویای منازعه دریاچه ارومیه می پردازد و با استفاده از اصول بازی جوجه (چیکن گیم) دوره اوج منازعه سالیانه را تحلیل می کند. در این مقاله بیان می شود که شرایط بازی با گذشت زمان متغیر است و برای حل پایدار تر منازعه بهتر است تصمیم سازان علاوه بر نوع تصمیم های اتخاذ شده، به زمان اخذ آن تصمیم نیز توجه کنند. یعنی لازم است تصمیم های درست در زمان های درست اتخاذ شوند!

کلیدواژه ها:

نظریه بازی ، دریاچه ارومیه ، شرایط دینامیک بازی ، منازعه آب ، چیکن گیم