واکاوی نقش پیامبر ع در تکوین نظام اجتماعی جوامع اسلامی

دین اسلام ب هعنوان آخرین و کامل ترین دین وحیانی، برای سامان گرفتن زندگی بشریت در حوزه فردی و جمعی مطرح شده است. مولفه های زیست بوم اجتماعی افراد، ب هعنوان روی دیگر سکه در جهان بینی اسلامی، آیات و روایات فراوان را به خود اختصاص داده است. اصول و ارکان این آموز ه ها در قالب دستورها و ضوابط فقهی، در احکام ضروری (واجب)، مطلوب (مستحب)، حرام (نهی موکد) و ناپسند (مکروه) مطرح گردیده تا فرد مسلمان، انگیزه لازم را برای رعایت آن ها داشته باشد. در این میان، برای نهادینه شدن این مولفه های قرآنی و الهی در زندگی اجتماعی و فردی جوامع مسلمان، رسالت شخصی پیامبر اکرم ع جایگاه کلیدی دارد.فردی که در قرآن کریم برای دخالت در زندگی مردم، اولی و دارای ولایت معرفی شده است النبی اولی بالمومنین من انفسهم اغلب اندیشمندان، قرآن پژوهان و مفسران در پیرو همین آیه، بر مبنای توجه به اتمام و اکمال دین اسلام، شان، شخصیت و جایگاه بنیادین پیامبر اکرم ع را مختص به مسایل دینی - فردی صرف ندانسته، بلکه برای سامان گرفتن سرشت اجتماعی بشر، سعادت دنیوی و اخروی جوامع اسلامی، دست یابی به حکومت و سایر ابعاد پیشرفت و تکوین نظام اجتماعی در جوامع اسلامی، بر نقش کلیدی ایشان تاکید دارند. پژوهش حاضر م یکوشد به روش توصیفی تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و اسنادی، به سوال اصلی زیر پاسخ دهد که پیامبر اکرم ع از چه طریقی به تکوین نظام اجتماعی در جوامع اسلامی پرداخته است یافته های پژوهش، در چارچوب و رهیافت تیوریک ساختار - کارگزار کالین های، حاکی از آن است که تشکیل حکومت به عنوان لازمه نظم اجتماعیو از ضروریات زندگی بشری، در همه مکاتب و ادیان آسمانی، مورد توجه واقع شده است. در دین اسلام، این امر بیشتر از پیش مورد نظر است که پیامبر اکرم ع در ایجاد، تکوین و تداوم نظام اجتماعی در جوامع اسلامی، نقش مهم بنیادینی دارد. ازاین رو، ساختار دین اسلام، آیات و روایات قرآنی و کارگزار اقدامات عملی پیامبر اکرم ع به عنوان دوروی یک سکه و مکمل هم در این امر، نقشی کلیدی دارند، هرچند که در آخر، این نقش مهم و کلیدی کارگزار است که آموزه های نظری ساختار را، نهادینه و عملی می کند

کلیدواژه ها:

اسلام ، اجتماع ، نظام ، پیامبر اکرم ع -ساختار ، کارگزار