تحلیل سهام عادی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در جایگاه مبیع در عقد بیع بر اساس فقه امامیه

سهام عادی مهمترین و رایج ترین ابزارمالی بازار سرمایه کشور محسوب میشود. روزانه حجم وسیعی از سهام عادی شرکت های مختلف در بورس اوراق بهادار تهران معامله شده و مالکیت آن از سرمایه گذاری (شخصیت حقیقی یا حقوقی) به سرمایه گذار دیگر منتقل میشود. در عرف سرمایه گذاران و بازار سرمایه و همچنین گزاره های مختلف اخباری و قانونی، از این معاملات به خرید و فروش یاد میشود. بنابراین فرضیه پژوهش ما عبارت است از این که سهام عادی میتواند به عنوان مبیع ، در عقد بیع مورد معامله قرار گیرد. جهت آزمون این فرضیه از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی استفاده کردیم ؛ در بخش توصیفی به تعریف سهام عادی، تبیین حقوق سهامداران و دیدگاه های مختلف درباره ماهیت سهام عادی پرداختیم . همچنین تعریف ، ماهیت عقد بیع و شرایط عوضین بویژه مالیت و عین بودن مبیع توضیح داده شد. در بخش تحلیلی، ابتدا مالیت سهام عادی تایید شد و سپس به تحلیل و نقد دیدگاه های مطرح شده درباره سهام عادی پرداختیم و با توجه به این نتیجه فقهی که براساس نظر مشهور فقها، مبیع باید عین باشد اما برخی از فقها بیع منفعت و حق را نیز صحیح میدانند، جواز یا عدم جواز مبیع بودن سهام عادی را در دیدگاه های مختلف درباره ماهیت سهام ، بیان کردیم . در انتها نیز با ذکر مقدماتی نظر مختار ارایه شد، براساس نظر مختار شرکت سهامی موجودی اعتباری و مستقل میباشد و هر سهامدار مالک جزء مشاعی از این شیء اعتباری است . براساس این دیدگاه مبیع ، کلی در مشاع و اعتباری است و متعلق این کلی در مشاع نیز که شرکت سهامی عام (شخصیت حقوقی) است یک موجود اعتباری است و از آنجا که کلی در مشاع در دیدگاه اکثر فقیهان ، از اقسام مال عینی است ؛ بنابراین براساس نظر مختار، سهام عادی از نظر همه فقها میتواند در عقد بیع ، مبیع واقع شود.

کلیدواژه ها:

سهام عادی ، شرکت سهامی عام ، بیع ، مبیع ، فقه امامیه ، مال ، عین