بررسی علل شکل گیری ایده آلیسم انقلابی مزدک و تاثیر آن در موفق نشدن این جنبش

بیش تر پژوهش هایی که در دهه های اخیر جنبش مزدکی را بررسی کرده اند ساختار طبقاتی جامعه ایران عهد ساسانی را عامل شکل گیری تندروانه آن دانسته اند و این موضوع را حاصل ناکارآمدی این بافت اجتماعی میدانند. از این رو درصددند به این قیام صورتی منطقی و واقعی ببخشند. در این پژوهش بر آنایم که نشان دهیم ساختار طبقاتی جامعه ایران باستان، که ریشه های عمیقی در واقعیت های جامعه ایرانی داشت، نه تنها عامل بیثباتی و نارضایتی عمومی نبود، بلکه مهمترین عامل ثبات، نیرومندی ساخت و بافت اجتماعی، و عنصری مهم در تثبیت و تداوم بنیان قدرت و تولید ثروت بوده است. ایده های مزدک بیشتر حاصل اندیشه هایی است که متاثر از فلاسفه ایده آلیست یونان باستان در گفتمان گنوسیستی آسیای غربی، مقارن با دوره ساسانی و کمی پیش از آن، شکل گرفته بود و ریشه هایی غیرایرانی و نامانوس با واقعیت های جغرافیایی اجتماعی ایران داشت. از این رو، این قیام موفق به جذب قشر نخبه و شکل دهی ساختار نوینی از جامعه و حکومت نشد و تاثیرات انقلابی و آرمان خواهانه آن عامل بسیاری از ناکامی ها در شورش ها و قیام ها شد.

کلیدواژه ها:

ساسانی ، مزدک ، طبقات اجتماعی ، قیام ها