مکان گزینی ایستگاه های اتوبوس در شهر رشت با استفاده از مدل AHP و تحلیل فازی

حمل و نقل، نقش اصلی را در توسعه شهری ایفا می کند. زیر ساخت های حمل و نقل، یکی از دلایل اصلیرشد شهری است. نقش حمل و نقل در توسعه اقتصادی، از میان برداشتن فاصله ها و گسترش حیطهامکان پذیری هاست. هدف کلی پژوهش حاضر، ارایه الگوی مناسب جهت ترکیب و تلفیق عوامل موثر براییافتن مناسب ترین مکان ایستگاه های حمل و نقل عمومی شهری شامل ایستگاه های اتوبوس با استفادهاز GIS می باشد. لایه های استفاده شده در تحلیل عبارتند از فضاهای آموزشی، مراکز ورزشی، بهداشتی-درمانی، ایستگاه های موجود، مراکز تجاری، مراکز اداری. راه ارتباطی، تراکم جمعیتی، مراکز صنعتی. برایانجام پژوهش ابتدا داده های توصیفی جمع آوری شد و رقومی سازی لایه های لازم انجام گرفت. سپس بر اساس شرایط موجود از لحاظ عوامل مورد بررسی، با توجه به مدل AHP و نرم افزار Expert choice شاخص ها اولویت بندی شدند. که بر اساس آن همپوشانی و تجزیه و تحلیل داده ها صورت پذیرفت شاخص ها اولویت بندی شدند. که بر اساس آن همپوشانی و تجزیه و تحلیل داده ها صورت پذیرفت. همچنین با استفاده از مدل منطق فازی و عملگرهای AND و GAMA نیز در محیط Arc GIS همپوشانی لایه ها انجام شد. نقشه پهنه بندی تولیدشده با استفاده از مدل AHP و عملگرهای AND و GAMA نشان داد که با توجه به بازدید میدانی صورت گرفته مدل AHP به بهترین نحو محل قرار گیری ایستگاه ها را نشان داده است و عملگر AND پس از مدل AHP منطقی تر از عملگر GAMA مناطق مناسب قرارگیری ایستگاه ها را نشان داده است. درحالیکه در نقشه پهنه بندی عملگر GAMA با واقعیت و بازدیدهای میدانی صورت گرفته انطباق کمتری را نشان می دهد. در نهایت نتایج گویای این مطلب بوده است که قرارگیری ایستگاه های پیشنهادی در جوار راه های ارتباطی و کاربری های سازگار و همچنین فاصلهمناسب آن از ایستگاه های اتوبوس موجود به خوبی قابلیت و توانایی مدل تحلیلی پژوهش را به اثبات رسانده است.

کلیدواژه ها:

مکان گزینی ، ایستگاه های اتوبوس ، AHP ، تحلیل فازی