نظام دوگانه ی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان

قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 شاهد تحولاتی مهم در زمینه ی مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان است که بیش از پیش سعی در نزدیک شدن به قواعد حقوق بشر را دارد. قانون مجازات اسلامی با الهام از احکام شرع مقدس، اساس مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان را سن بلوغ نهاده و این سن را به عنوان حداقل سن مسیولیت کیفری تعیین نموده است. سوا لاتی به ذهن میرسد که چرا قانون گذار بلوغ را به عنوان حداقل سن مسیولیت کیفری قلمداد کرده است و اینکه شخص بالغ فارغ از مسیله سن چه کسی محسوب میشود گفتنی است که بحث بلوغ بستگی تام به عواملی مانند نژاد، آب وهوا، تغذیه و بهداشت و وضع اجتماعی دارد، بنابراین پا نهادن به سن خاصی دلیل بر آمادگی جنسی و به تبع آن پذیرش تکلیف نیست و به نظر میرسد که به کارگیری معیار شخصی در این مورد به عدالت و انصاف نزدیک تر باشد و در ادامه قانونگذار با دو رویکرد متفاوت مبتنی بر نوع جرم نظام مسیولیت کیفری اطفال و نوجوانان را دست خوش تغییر قرار داده که در جرایم حدود و قصاص تغییرات کمتری را شاهد هستیم. لیکن در جرایم تعزیری تحولات زیادی صورت گرفته است و فارغ از جنسیت اطفال و نوجوانان، مسیولیت کیفری آنان تابع نظام تدریجی شده و برای گروه های سنی مختلف، واکنشهای متفاوتی در نظر گرفته شده است.

کلیدواژه ها:

اطفال ، بلوغ ، مسیولیت کیفری تدریجی ، جرایم تعزیری ، جرایم حدی و قصاص