ارزیابی آثار توسعه بر محیط زیست EIA منطقه حفاظت شده اشترانکوه با استفاده از مدل تخریب به کمک نظریه فازی

بدون شک توسعه و تحولات صنعتی امکانات رفاهی بسیاری را در اختیار انسان قرار داده است، ولی مشکلات اجتماعی و زیست محیطی گوناگونی نیز به موازات آن برای آدمی فراهم آمده است. غالبا این مشکلات ناشی از خود توسعه و یا تکنولوژی نبوده، بلکه مشکلات زیست محیطی به دنبال عدم توجه به نتایج جانبی و کاربرد نادرست صنعت و تکنولوژی ایجاد شده است. ارزیابی آثار توسعه بر محیط زیست EIA روشی است که برای اطمینان از رعایت ضوابط، معیارها و قوانین زیستمحیطی در طرحهای مختلف ابداع گردیده است و هدف اصلی آن پیش بینی، شناسایی و تجریه و تحلیل دقیق کلیه نشانزدهای آثار مثبت و منفی یک طرح بر محیط زیست طبیعی و انسانی است. مدل تخریب محیط زیست نیز در واقع یکی از روش های ارزیابی اثرات محیط زیستی است که آثار فعالیت های انسانی را در مقیاس منطقه ای یا آبخیز تحلیل می نماید و مقدار آن را به صورت کمی نشان میدهد. در این بررسی برای تعیین آثار توسعه بر محیط زیست منطقه حفاظت شده اشترانکوه از مدل تخریب استفاده شده است. برای دستیابی به این هدف، ابتدا محدوده منطقه حفاظت شده اشترانکوه به 554 سلول شبکه 225 هکتاری (3*3 سانتیمتر روی نقشه توپوگرافی 1:50000) تقسیم طبقات آسیب پذیری خاک، پوشش گیاهی و زیستگاه محاسبه و تقسیم بندی شد. در مرحله بعد با استفاده از نقشه توپوگرافی،مشاهدات میدانی، آرای کارشناسان و اسناد موجود، تعداد 00 عامل تخریب در کل منطقه شناسایی و شدت آنها تعیین شد. تراکم فیزیولوژیک هم از تقسیم جمعیت موجود در هر شبکه کاری بر وسعت زمینه ای قابل کشت هر شبکه به دست آمد. در نهایت با استفاده از جدول نهایی تخریب و وارد کردن مشخصه های مدل در نرم افزار Excell ضرایب تخریب در هر یک از شبکه های کاری منطقه محاسبه و بر اساس نظریه فازی در 6 طبقه و 3 دسته طبقه بندی شدند. بدین ترتیب کلیه شبکه ها از نظر شدت و میزان تخریب با یکدیگر مقایسه شدند و کل منطقه به سه پهنه با توانایی توسعه بیشتر (کیفیت برتر)، نیازمند بازسازی و نیازمند اقدامات حفاظتی تقسیم شد. در مجموع 94/58 درصد از مساحت کل منطقه با کیفیت، 5/06 درصد نیازمند بازسازی و 0/36 درصد نیازمند اقدامات حفاظتی شناسایی شد. از نظر اولویت بندی توسعه در مناطق حفاظت شده 82/5% منطقه حفاظت شده بنابر دلایل محیط زیستی غیرقابل توسعه اند.

کلیدواژه ها:

ارزیابی اثرهای محیطزیستی ، مدل تخریب ، توسعه پایدار ، منطقه حفاظت شده اشترانکوه