ارزیابی برخی صفات رویشی ارقام گلابی متحمل به آتشک در شرایط اقلیمی استان اصفهان

یکی از مهم ترین بیماری های درختان میوه دانه دار از جمله گلابی، بیماری آتشک است. اخیرا این بیماری به سمت اصفهان پیشرفت کرده است و بخش هایی از نطنز و اطراف اصفهان را آلوده کرده است. با توجه به اینکه ارقام گلابی کشت شده در اصفهان، بومی و خاص این استان است و حساسیت زیادی به بیماری آتشک نشان می دهند (نظیر سبری، شاهمیوه)، از طرفی تاکنون تحقیقی بر روی سازگاری و مطلوبیت ارقام گلابی برتر نواحی شمالی کشور که آستانه تحمل بالاتری نسبت به این بیماری دارند انجام نشده است. در این تحقیق سازگاری وتحمل ده رقم از ارقام معروف وارداتی و بومی گلابی متحمل به آتشک شامل: لوییزبورن ، ویلیام ، فلسطینی ، اسپادونا (متحمل)، ویلیامز ، ویلیام دوشس (متحمل)، بیروتی (متحمل)، ابت فقل ، بوره ژیفارد (متحمل)، نطنزی در کنار شاهد شاه میوه ، در آزمایشی در قالب بلوک های کامل تصادفی RCBD با سه تکرار و در هر تکرار 4 اصله درخت برای هر رقم، در مجموع 108 اصله درخت که به فاصله 6×5 کشت شدند، مورد بررسی قرار گرفتند. پیوندک ارقام مورد نظر شهریورماه سال 1390 بر روی پایه بذری گلابی پیوند شد و در اسفند ماه همان سال در زمین اصلی در ایستگاه کبوتر آباد کشت گردید. فاز اول این آزمایش پنج ساله بود. در فاز اول این تحقیق صفات رویشی شامل: 1- محیط تنه درخت از ارتفاع 20 سانتیمتری محل پیوند 2 - تاج درخت 3- ارتفاع درخت از محل پیوند 4- میزان رشد رویشی شاخساره های درخت 5 - قطر پایه، پیوندک و محل پیوند برحسب سانتیمتر اندازه گیری شد. طبق نتایج بدست آمده، اثر اصلی بلوک، زمان و رقم در تمام صفات مورد مطالعه در سطح یک و پنج درصد معنی دار شد، اما اثر متقابل زمان در رقم برای هیچ یک از صفات معنی دار نشد. بین ارقام مختلف از نظر تعداد شاخه جانبی تفاوت معنی داری وجود ندارد، اما گلابی نطنزی، بیشترین تعداد شاخه جانبی 6/8 را دارا بود و گلابی رقم فلسطینی، کمترین شاخه جانبی 4/1 را تولید کرد. بیشترین ارتفاع از محل پیوند 183/6 سانتی متر مربوط به رقم تجاری بیروتی می باشد و کمترین آن در رقم اسپادونا به ثبت رسید. سال های مختلف و ارقام متفاوت اثر معنی داری بر صفات رویشی مورد بررسی در سطح یک درصد داشتند. در بین ارقام مورد مطالعه رقم بیروتی و نطنزی نسبت به سایر ارقام، رشد مطلوب تری در شرایط بیماری داشتند و بهبود صفات مختلف در این ارقام مشاهده شد. رشد شاخساره، عرض تاج و قطر پایه و پیوندک در ارقام بیروتی و نطنزی بهتر از سایر ارقام بود.

کلیدواژه ها:

بیماری آتشک ، رقم ، سازگاری ، گلابی